شب قدر در تقویم ۱۴۰۳ چه روزی است؟ + اعمال شبهای قدر

شب قدر که بهتر و برتر از هزار شب است، یکی از شب های ماه رمضان می باشد. در روایات شیعه قدر یکی از سه شب ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ در ماه رمضان است که احتمال شب بیست وسوم بیش تر است، در این مطلب شب قدر در تقویم ۱۴۰۳ و اعمال شبهای قدر را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

تاریخ شب قدر در تقویم ۱۴۰۳

شب اول قدر در تقویم ۱۴۰۳ :

روز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ مصادف با روز ۱۸ ماه رمضان ۱۴۴۵ قمری می باشد . همچنین روز شنبه ۱۹ رمضان ۱۴۴۵، روز ۱۱ فروردین ۱۴۰۳ سالروز ضربت خوردن امام علی علیه السلام می باشد.

شب دوم قدر در تقویم ۱۴۰۳ :

روز یکشنبه ۱۲ فروردین ۱۴۰۳ مصادف با روز ۲۰ ماه رمضان ۱۴۴۵ قمری می باشد . همچنین روز ۲۱ رمضان ۱۴۴۵ ، روز ۱۳ فروردین ۱۴۰۳مصادف است با سالروز شهادت حضرت علی علیه السلام .

شب سوم قدر در تقویم ۱۴۰۳:

روز سه شنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۳ مصادف با روز ۲۲ ماه رمضان ۱۴۴۵ قمری می باشد . روز ۲۳ رمضان ۱۴۴۵ مصادف است با روز  ۱۴ فروردین ۱۴۰۳ است.

شب قدر چه شبی است؟

شب قدر شبی بهتر از هزار ماه می باشد که به مدت زمان اذان مغرب تا اذان صبح ، شب قدر می گویند . که در این شب ها مراسم مخصوصی انجام می شود . شب زنده داری ، خواندن دعای جوشن کبیر و قرآن سر گرفتن از اعمال لازمه این شب است که مسلمانان همواره این اعمال را سعی می کنند با گرفتن غسل و رفتن به مساجد این اعمال را انجام می دهند .

«هر کس شب قدر را بیدار بماند گناهانش آمرزیده می‌شود حتی اگر تعداد آنها به تعداد ستارگان آسمان و به سنگینی کوه‌ها باشد…» این حدیث به نقل از پیامبر اکرم (ص) می باشد که بر شب زنده داری در این شب های بزرگ و پر فضیلت اشاره کرده اند .

ارزش شب قدر

عظمت و فضیلت این شب را بر سایر شبها از این امور میتوان به دست آورد:

۱- آمرزش گناهان: پیامبر خدا صلی الله علیه وآله در تفسیر سوره «قدر» فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.»

۲- قلب رمضان: امام صادق علیهالسلام فرمودند: «از کتاب خدا استفاده میشود که شماره ماههای سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماهها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیله القدر است».

۳- بهتر از هزار ماه: در فرهنگ غنی اسلام، همه چیز را با معیارهای الهی میسنجند و بر همین اساس قرآن در مورد شب قدر میفرماید: «لَیلَهُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْر» در دعای ۴۴ صحیفه سجادیه نیز میخوانیم: «(عبادت و بندگی در) شبی از شبهای آن، آن را برابر با (عبادت در) شبهای هزار ماه قرار داد (چون خیرات و برکات و سودهای دینی و دنیوی در آن است) و آن را شب قدر نامید.»

۴- نزول قرآن: طبق روآیات، مجموع قرآن در شب قدر نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی ۲۳ سال دوران نبوت پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله بهصورت الفاظ نازل شده است.

۵- نزول ملائکه: نزول ملائکه و روح در شب قدر نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. امام باقر علیهالسلام فرمودند: «عمل صالح در شب قدر از قبیل نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتر است از عمل در هزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.

۶- عرضه اعمال بر حجت خدا: بنا بر روآیات و ظاهر آیت سوره قدر، شب قدر منحصر به زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله نیست و فرشتگان در شب قدر مقدّرات یک سال را نزد «ولی مطلق زمان» میآورند و بر او عرضه میکنند. این واقعیت از روز نخستین وجود داشته است و تا قیامت هم ادامه خواهد یافت. از سویی نیز بنابر روآیات زمین از نخستین روز خلقت تا آخر فنای دنیا بیحجّت نخواهد بود چنانکه امام علی علیهالسلام فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست، در این شب امور همه سال (و تقدیرها و سرنوشتها) فرو فرستاده میشود. پس از درگذشت پیامبر صلی الله علیه و آله نیز این شب صاحبانی دارد». حجت خدا در زمین در زمان حاضر وجود مقدّس و مبارک حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است و اوست که حجت خدا و وصی اوصیا و خلیفه رسول خدا صلی الله علیه وآله و معصوم از هر گناه و پلیدی است و لذا صاحب شب قدر است.

شب قدر چه اتفاقی افتاده

وقایع شب قدر

الف- نزول قرآن
ظاهر آیه شریفه « انا انزلناه فی لیله القدر» این است که همه قرآن در شب قدر نازل شده است و چون تعبیر به انزال کرده که ظهور در یکپارچگی و دفعی بودن دارد نه تنزیل، که ظاهر در نزول تدریجی است.
قرآن کریم به دو گونه نازل شده است:
۱- نزول یکباره در یک شب معین.
۲- نزول تدریجی در طول بیست و سه سال نبوت پیامبر اکرم (ص) .

آیاتی چون «قرانا فرقناه لتقراه علی الناس علی مکث ونزلناه تنزیلا.»( اسراء / ۱۰۶ ) نزول تدریجی قرآن را بیان می‏کند.
در نزول دفعی (و یکپارچه)، قرآن کریم که مرکب از سوره‏ها و آیات است ‏یک دفعه نازل نشده است ‏بلکه به صورت اجمال همه قرآن نازل شده است چون آیاتی که درباره وقایع شخصی و حوادث جزیی نازل شده ارتباط کامل با زمان و مکان و اشخاص و احوال خاصه‏ای دارد که درباره آن اشخاص و آن احوال و درآن زمان و مکان نازل شده و معلوم است که چنین آیاتی درست در نمی‏آید مگر این که زمان و مکانش و واقعه‏ای که درباره‏اش نازل شده رخ دهد به طوری که اگر از آن زمان‏ها و مکان‏ها و وقایع خاصه صرف نظر شود و فرض شود که قرآن یک باره نازل شده، قهرا موارد آن آیات حذف می‏شود و دیگر بر آنها تطبیق نمی‏کنند، پس قرآن به همین هیئت که هست دوبار نازل نشده بلکه بین دو نزول قرآن فرق است و فرق آن در اجمال و تفصیل است. همان اجمال و تفصیلی که درآیه شریفه «کتاب احکمت ایاته ثم فصلت من لدن حکیم خبیر.»( هود / ۱) به آن اشاره شده است. و در شب قدر قرآن کریم به صورت اجمال و یکپارچه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد و در طول بیست و سه سال به تفصیل و به تدریج و آیه به آیه نازل گردید.

ب- تقدیر امور
خداوند متعال در شب قدر حوادث یک سال آینده را از قبیل مرگ و زندگی، وسعت ‏یا تنگی روزی، سعادت و شقاوت، خیر و شر، طاعت و معصیت و… تقدیر می‏کند.
در آیه شریفه «انا انزلناه فی لیله القدر»( قدر / ۱ ) کلمه «قدر» دلالت‏ بر تقدیر و اندازه‏گیری دارد و آیه شریفه «فیها یفرق کل امر حکیم.‏» (دخان / ۶ ) که در وصف شب قدر نازل شده است‏ بر تقدیر دلالت می‏کند. چون کلمه «فرق‏» به معنای جدا سازی و مشخص کردن دو چیز از یکدیگر است. و فرق هر امر حکیم جز این معنا ندارد که آن امر و آن واقعه‏ای که باید رخ دهد را با تقدیر و اندازه‏گیری مشخص سازند. امور به حسب قضای الهی دارای دو مرحله‏اند، یکی اجمال و ابهام و دیگری تفصیل. و شب قدر به طوری که از آیه «فیها یفرق کل امر حکیم.‏» برمی‏آید شبی است که امور از مرحله اجمال و ابهام به مرحله فرق و تفصیل بیرون می‏آیند.

ج- نزول ملائکه و روح
بر اساس آیه شریفه « تنزل الملئکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر.»( قدر / ۴) ملائکه و روح در این شب به اذن پروردگارشان نازل می‏شوند. مراد از روح، آن روحی است که از عالم امر است و خدای متعال درباره‏اش فرموده است « قل الروح من امر ربی‏.»( اسراء / ۸۵ ) دراین که مراد از امر چیست؟ بحث‏های مفصلی در تفسیر شریف المیزان آمده است که به جهت اختصار مبحث ‏به دو روایت در مورد نزول ملائکه و این که روح چیست ‏بسنده می‏شود.

۱- پیامبر اکرم (ص) فرمود: وقتی شب قدر می‏شود ملائکه‏ای که ساکن در «سدره المنتهی‏» هستند و جبرئیل یکی از ایشان است نازل می‏شوند در حالی که جبرئیل به اتفاق سایرین پرچم‏هایی را به همراه دارند.
یک پرچم بالای قبر من، و یکی بر بالای بیت المقدس و پرچمی در مسجد الحرام و پرچمی بر طورسینا نصب می‏کنند و هیچ مؤمن و مؤمنه‏ای دراین نقاط نمی‏ماند مگر آن که جبرئیل به او سلام می‏کند، مگر کسی که دائم الخمر و یا معتاد به خوردن گوشت ‏خوک و یا زعفران مالیدن به بدن خود باشد. (۵)
۲- از امام صادق علیه السلام در مورد روح سؤال شد. حضرت فرمودند: روح از جبرئیل بزرگتر است و جبرئیل از سنخ ملائکه است و روح ازآن سنخ نیست. مگر نمی‏بینی خدای تعالی فرموده: «تنزل الملئکه والروح‏» پس معلوم می‏شود روح غیر از ملائکه است.

د- سلام و امنیت
قرآن کریم در بیان این ویژگی شب قدر می‏فرماید: «سلام هی حتی مطلع الفجر.»( قدر / ۵ ) کلمه سلام و سلامت ‏به معنای عاری بودن از آفات ظاهری و باطنی است. و جمله «سلام هی‏» اشاره به این مطلب دارد که عنایت الهی تعلق گرفته است‏ به این که رحمتش شامل همه آن بندگان بشود که به سوی او روی می‏آورند و نیز به این که در خصوص شب قدر باب عذابش بسته باشد. به این معنا که عذابی جدید نفرستد. و لازمه این معنا این است که دراین شب کید شیطان‏ها هم مؤثر واقع نشود چنانکه در بعضی از روایات نیز به این معنا اشاره شده است.
البته بعضی از مفسرین گفته‏اند: مراد از کلمه «سلام‏» این است که در شب قدر ملائکه از هر مؤمن مشغول به عبادت بگذرند، سلام می‏دهند.

اعمال شب‌ قدر

اعمال شب‌های قدر دو نوع است:

اعمالی که در هر سه شب انجام می‌شود و به اعمال مشترک معروف است.

اعمالی که مخصوص هر یک از شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان است.

اعمال مشترک شب‌های قدر

• غسل
• دو رکعت نماز، در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود و نمازگزار بعد از اتمام نماز هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ می‌گوید.
• احیا داشتن (بیدار ماندن و عبادت کردن) در این شب‌ها.
• صد رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام)
• خواندن دعای «اَللهمَّ اِنّی اَمسیتُ لَکَ عَبداً…»
• قرائت دعای جوشن کبیر
• زیارت امام حسین(ع)
• قرآن به سر گرفتن و خدا را به چهارده معصوم سوگند دادن

اعمال شب نوزدهم قدر

• صد بار ذکر «اَستَغفِرُاللهَ رَبّی و اَتوبُ اِلیهِ»
• صد بار ذکر «اَلّلهُمَّ العَن قَتَلَهَ اَمیرِالمُؤمِنینَ»
• دعای: «اَللّهُمَّ اْجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الاَْمْرِ الْمَحْتُومِ…»

اعمال شب بیست و یکم شب قدر

• خواندن دعاهایی که مربوط به دهه آخر ماه رمضان است.
• دعای: یا مُولِجَ اللَّیلِ فِی النَّهارِ…

اعمال شب بیست و سوم شب قدر

• خواندن دعاهایی که مربوط به دهه آخر ماه رمضان است.
• خواندن سوره‌های عنکبوت، روم و دُخان
• هزار مرتبه خواندن سوره قدر
• خواندن دعاهای جوشن کبیر، مکارم الاخلاق و افتتاح
• غسلی در ابتدای شب و غسلی در انتهای آن
• دعای: اَللَّهُمَّ امْدُدْ لِی فِی عُمُرِی وَ أَوْسِعْ لِی فِی رِزْقِی…
• دعای: اَللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ فِیمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ…
• دعای: یا بَاطِنا فِی ظُهُورِهِ وَ یا ظَاهِرا فِی بُطُونِهِ …
• خواندن دعای سلامتی امام زمان(عج).