علت فوت ایرج جمشیدی بنیانگذار روزنامه آسیا چه بود؟

ایرج جمشیدی در راه‌اندازی روزنامه‌های مطرحی مثل اخبار اقتصاد، ابرار اقتصادی و آسیا نقش مستقیم داشت. جسارت و خلاقیت ایرج جمشیدی مثال‌زدنی بود به گونه‌ای که همواره او را در زمره روزنامه‌نگاران پیش رو قرار می‌داد.

رحمت‌الله جمشیدی لاریجانی (متولد ۱۳۲۸ – درگذشته ۴ بهمن ۱۴۰۲) معروف به ایرج جمشیدی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی سابق ایرانی بود.جمشیدی مدیرمسئول روزنامه اقتصادی آسیا بود. همسر وی ساقی باقری‌نیا صاحب امتیاز و پسرش نوید سردبیر این نشریه است. او همچنین مدیر نگارخانه حراج خانه بود.

جمشیدی یکی از دوازده نفر عضو یک گروه مطالعات مارکسیستی بود که به اتهام تلاش برای گروگانگیری رضا پهلوی ولیعهد ایران در مهر ۱۳۵۲ از سوی ساواک دستگیر شدند.[۴] در بهار ۱۹۷۳ میلادی کرامت‌الله دانشیان یک حلقه بحث سیاسی در شیراز با دوستانش یوسف‌ علیاری و امیرحسین فطانت تشکیل داده بود. با انتقال طیفور بطحایی به شیراز، این حلقه علاقمند به انجام نوعی عملیات سیاسی رادیکال شد. در شیراز بطحایی شکوه فرهنگ رازی را دید و او را به دانشیان معرفی کرد. تا تابستان ۱۹۷۳ به فرهنگ گفته شد دانشیان دارد به یک عملیات گروگانگیری فکر می‌کند که در واقع ایده رضا علامه‌زاده و عباس سماکار بود. سماکار از بطحایی برای انجام پروژه درخواست یک اسلحه کرد. فکر گروگانگیری ملکه یا ولیعهد با بک اسلحه نشان‌دهنده میزان جدی بودن این عملیات است. بطحایی در جستجوی اسلحه به دانشیان روی آورد و او نیز به دوستش فطانت مراجعه کرد. قرار شد ایرج جمشیدی که دوست شکوه فرهنگ بود، اسلحه را از فطانت تحویل بگیرد. در روز موعود جمشیدی در لحظه آخر ترسید و بر سر قرار حاضر نشد. ساواک نه تنها از مبادله اسلحه مطلع بود، بلکه خبرچین ساواک، که فطانت دوست مورد اعتماد دانشیان از زمان زندان بود و در ظاهر خود را چریک فدایی وانمود می‌کرد، ترتیب انجام شدن آن را داده بود. وقتی دانشیان برای تهیه اسلحه به فطانت روی آورد، او به رابط خود در ساواک شیراز این مساله را اطلاع داد. ساواک شروع به نقشه کشیدن برای داستانی شد که قرار بود قدرت رخنه‌ناپذیر آن در دفاع از سلطنت را به تصویر بکشد. ساواک از طریق فطانت از حلقه «مدرسه فیلم» و حلقه دانشیان مطلع بود. وقتی جمشیدی از تحویل گرفتن اسلحه سر باز زد، ساواک نگران شد که مبادا پوشش فطانت لو رفته باشد، و اقدام به دستگیری همه قربانیانش کرد.

به نظر می‌رسد توطئه ای که آنها به آن متهم شدند و بازداشت‌های آنان از سوی ساواک صحنه‌سازی/مدیریت شده بود تا ناتوانی این سازمان در دستگیری رهبری فداییان، که فعالیت‌های خرابکارانه آنان در اوایل دهه ۱۹۷۰ تهدید عمده ای علیه حکومت پنداشته می‌شد، را پنهان کند. بعدها آشکار شد بازداشت شدگان به گروه واحد منسجمی تعلق نداشتند و این که برخی از آنان حتی شخصاً با یکدیگر آشنایی نداشتند. محاکمه این افراد در یک دادگاه نظامی در اواخر سال ۱۳۵۲ برگزار شد که از تلویزیون ملی اجازه پخش داشت. ساواک تلاش کرد از محاکمه‌ها برای نشان دادن موفقیت خود علیه جنبش چریکی استفاده کند، و از پیش از شکنجه برای آماده کردن متهمان به اعتراف به جرایم خود و طلب بخشش استفاده کرده بود. تعدادی از اعضای گروه به اتهامات خود که شواهد اندکی برایشان ارائه شده بود اعتراف کرده و طلب بخشش کردند . از جمله، جمشیدی که ابراز پشیمانی کرده بود ابتدا به اعدام و سپس به ۱۰ سال زندان محکوم شد. از آن گروه خسرو گلسرخی و کرامت الله دانشیان اعدام شدند.

جمشیدی ابتدا دبیر سرویس اقتصادی روزنامه ابرار بود و ابرار اقتصادی را به‌طور مجزا از این روزنامه منتشر کرد که به پرفروش‌ترین روزنامه اقتصادی ایران تبدیل شد. جمشیدی در ۱۵ تیر ۱۳۸۲ به اتهام چاپ عکس مریم رجوی در روزنامه‌اش، روزنامه اقتصادی آسیا بازداشت و این روزنامه توقیف شد. جمشیدی با وثیقه ۶۵۰ میلیون تومانی که او آن را «سنگین‌ترین وثیقه در تاریخ مطبوعات» خواند آزاد شد و سپس به ۱۳ ماه حبس و یک سال محرومیت از فعالیت روزنامه‌نگاری محکوم شد. پس از آن پسرش آیدین نیز بازداشت و بازجویی و سپس آزاد شد. آسیا پس از ۱۶ ماه دوباره در پاییز ۱۳۸۳ انتشار خود را از سر گرفت تا این که در سال ۱۳۸۴ به دلیل انتشار «عکس و خبری دربارهٔ خالق مجله خیاطی بوردا» دوباره توقیف شد.

اسماعیل جمشیدی، روزنامه‌نگار نیز، برادر ایرج جمشیدی است.

ایرج جمشیدی به تهیه برنامه متعددی پرداخته است، از جمله برنامه صد سال پیش با پروفسور سید حسن امین فیلسوف، حقوقدان و ایرانشناس، برنامه برند و برندینگ با امیر زبده که با استقبال زیادی از مخاطبان روبرو شده است. وی همچنین در وبسایت روزنامه آسیا با همکاری دکتر پیش نویس: محمد رسولی به تهیه برنامه های متعدد از جمله نگاهی نو به شاهنامه در جهت گسترش شاهنامه خوانی و شاهنامه شناسی پرداخته است.