دکتر کریم مجتهدی فیلسوف غرب شناس که بود؟

کریم مجتهدی متولد دهم شهریور ۱۳۰۹ در تبریز بود.

«فلسفه نقادی کانت»، «فلسفه در قرون وسطی»، «فلسفه تاریخ»، «دکارت و فلسفه او»، «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل»، «دونس اسکوتوس و کانت به روایت هیدگر»، «سیدجمال‌الدین اسدآبادی و تفکر جدید»، «فلسفه و تجدد»، «نگاهی به فلسفه‌های جدید و معاصر در جهان غرب» (مجموعه مقالات)، «درباره هگل و فلسفه او» (مجموعه مقالات)، «فلسفه و فرهنگ»، «داستایفسکی: آثار و افکار»، «افکار کانت»، «آشنایی ایرانیان با فلسفه‌های جدید غرب»، «مقدمه بر المشاعر صدرالمتألهین شیرازی، ملاصدرا» (ترجمه)،  «فلسفه و غرب» (مجموعه مقالات)، «فلسفه در آلمان»، «چند بحث کوتاه فلسفی»، «مدارس و دانشگاههای اسلامی و غربی در قرون وسطی»، «افکار هگل»، «لایب‌نیتس و مفسران فلسفه او»، «فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب»، «سهروردی و افکار او» (تأملی در منابع فلسفه اشراق)، «افلاطونیان متأخر» (از ادریوس تا ویکتور کوزن)، «منطق از نظرگاه هگل» و «فیلسوف دانشجو است» از جمله آثار منتشرشده این متفکر ایرانی هستند.

او در اولین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۰ به عنوان چهره ماندگار فلسفه برگزیده شده بود.

او که در اولین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۰ به‌عنوان چهره ماندگار فلسفه برگزیده شد و در سال ۱۳۸۹ در چهارمین جشنواره بین‌المللی فارابی به‌عنوان پیشکسوت علوم انسانی ایران تقدیر شد و لوح تقدیر یونسکو و مدال طلای جهانی ابن‌سینا را دریافت کرد، صاحب آثاری متعدد ازجمله «فلسفه نقادی کانت»، «فلسفه در قرون وسطی»، «فلسفه تاریخ»، «دکارت و فلسفه او»، «پدیدارشناسی روح برحسب نظر هگل»، «دونس اسکوتوس و کانت به روایت هایدگر»، «فلسفه و تجدد»، «نگاهی به فلسفه‌های جدید و معاصر در جهان غرب» (مجموعه مقالات) و… بود. آن‌چه در ادامه می‌خوانید حاصل صحبت با موسی اکرمی، استاد فلسفه علم در مورد کریم مجتهدی، استاد فقید فلسفه است.

موسی اکرمی/ استاد فلسفه علم: دکتر کریم مجتهدی در میان اساتید دانشگاه و به‌شکل مشخص رشته فلسفه، چهره‌ای سرشناس بود. او از پیش از انقلاب به گروه فلسفه دانشگاه تهران پیوست و مدت زمانی بیش از ۴۰ سال را صرف تدریس کرد. دکتر مجتهدی طی این مدت‌زمان نه‌تن‌ها دانشجویان بسیار زبده‌ای را پرورش داد بلکه برای ترویج فلسفه، به‌ویژه فلسفه غرب آثاری بااهمیت و ارزشمند را به رشته تحریر درآورد. من هیچ‌گاه به‌صورت مستقیم شاگرد دکتر مجتهدی نبودم، اما همواره آثارش را دنبال می‌کردم و او نیز همواره به من اظهار لطف می‌کرد. با این وجود آن‌گونه که من از شاگردان و دانشجویان دکتر مجتهدی شنیده‌ام، همواره از او به‌عنوان استادی بسیار منضبط، با دقتی فوق‌العاده و حوصله‌ای بسیار زیاد یاد می‌شد.

موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پیام تسلیتی نوشته است:

«انالله و انا الیه راجعون

درگذشت تأسف‌آور غرب‌شناس برجسته و متفکر عالی‌مقام و فیلسوف معاصر آقای دکتر کریم مجتهدی رحمت‌الله علیه را سوگمندانه تسلیت عرض می‌کنم. این ضایعه غمناک ثلمه‌ای جبران‌ناپذیر برای جامعه علمی و دانشگاهی و به‌خصوص علوم انسانی در ایران محسوب می‌شود. تربیت صدها شاگرد، محقق، پژوهشگر و استاد طراز اول و نوشتن ده‌ها کتاب و مقاله علمی سودمند نام این دانشمند فقید را در عالی‌ترین سطوح علمی کشور زنده نگه خواهد داشت.
دکتر مجتهدی که نسبش به عالمان بزرگ شهر تبریز می‌رسد خود از نمونه‌ها و الگوهایی است که متانت، ادب و سخت‌کوشی و عزت‌نفس و عشق به آموختن و پژوهش را تا آخرین روزهای حیات پربارش همچنان سرلوحه رفتار و اعمالش قرار داد و از این نظر تداعی‌کننده سیره حسنه دانشمندان بزرگ و نامور تاریخ تمدن اسلام و ایران است.
فقدان این شخصیت علمی برای همه ما و خیل عظیم ارادتمندانش هر چند سخت و مصیبت‌بار خواهد بود ولی توجه هر چه بیشتر و رجوع عالمانه و عمیق‌تر به منابع محققانه و ارزشمند تألیفی وی شاید بتواند از بار جانکاه مصیبت مرگش بکاهد.
به گفته مولوی:
گــنج زری بود در این خاکــدان
کو دو جهان را بجویی می‌شمرد
قالب خاکی سوی خاکی فکند
جان خرد سوی سماوات برد

رحمه الله علیه رحمه واسعه و حشره مع اولیائه و اسکنه الجنه
خداوند درجاتشان را متعالی فرماید.»