آیا می دانید روز جهانی سس تند چه روزی است؟
امروز هم در تقویم جهانی با یکی از خوشمزه ها سر و کار داریم. روز جهانی سس تند البته نه برای همه، برای آنهایی که عاشق غذاهای تند هستند.
دوم بهمن (۲۲ ژانویه) روز جهانی سس تند نامگذاری شده است.
در روز جهانی سس تند با تندترین سس های دنیا آشنا شوید
در بین تمامی مناسبتهای جالبی که در تقویم وجود دارد، ۲۲ژانویه با عنوان روز جهانی «سس تند» ثبت شده است. اصلا وقتی درباره ذائقه غذایی تند صحبت میشود، یک نقطه مشترک بین طرفداران وجود دارد و آن هم استفاده از تندترین سسهای دنیا و ادویهجات سینوس پاک کن و اشکآور است که خوردن آنها کار هر کسی نیست.
سس تند از کرهجنوبی گرفته تا آمریکای جنوبی یک خوراکی همیشه حاضر در تمام میزهای غذاست و این ترکیبات فلفلدار درست مانند اسکناس یا جلد گذرنامههای شما حرفهای زیادی برای گفتن در مورد اصلیت خود و ناحیهای که از آن میآیند دارند.
سامبال (Sambal)؛ اندونزی
اولین سس از تندترین سس های دنیا، سامبال نام دارد. انواع گوناگونی از این سس تند در سراسر اندونزی و همینطور جنوب آسیا مانند سنگاپور و سریلانکا استفاده میشود. فلفل قرمز، سیر، پیاز و گوجهفرنگی به طور سنتی در یک ظرف ریخته شده و با هاون کوبیده میشوند، سپس با عصاره لیموترش و خمیر میگو سرخ شده تا طعم دار شود. اگر به اندونزی سفر کنید میتوانید ببینید که سس سامبال کنار هرنوع غذایی مصرف میشود، این غذاها شامل غذای ملی برنج سرخ شده، nasi goreng و bakso که نوعی کوفته قلقلی گوشتی است هم میشود.
شیتو (Shito)؛ غنا
دومین سس از تندترین سس های دنیا، سس شیتو نام دارد. در بسیاری از گویشهای غنایی، کلمه شیتو به معنای فلفل است اما این کلمه همچنین به یک ترکیب فلفلدار اشاره میکند که با گوجهفرنگی، زنجبیل، سیر، میگوی خشک شده و فلفل قرمز درست میشود. وقتی این مواد با هم ترکیب میشوند، خمیر حاصل شده به مدت چند ساعت روی حرارت ملایم قرار داده میشود و کم کم تبدیل به یک سس غلیظ قهوهای رنگ میشود که برای مصرف در گوشت و ماهی مناسب است. نحوه درست کردن این سس تند از خانهای به خانه دیگر تفاوت دارد اما دستورالعمل پایه برای درست کردنش و همچنین طعم آتشین آن به سرعت برای دوستداران غذاهای بومی غنا قابل تشخیص است.
آجی وردی (Aji verde)؛ پرو
ماده اصلی این سس کرمدارحاوی فلفل سبز و فلفل آجی است که بومی آمریکای جنوبی بوده و به طور مرتب توسط اهالی پرو برای پخت و پز استفاده میشود. برای اینکه خودتان این سس را درست کنید تنها لازم است خمیر فلفل باکاتوم، فلفل هالوپینو، روغن زیتون، پیاز قرمز، سیر، عصاره لیموترش، گشنیز و سس مایونز را با هم مخلوط کنید، سپس سس خانگی تند خود را در یک ظرف بزرگ از lomo saltado (گوشت سوخاری محصول کشور پرو) یا cuy chactado (گوشت سوخاری محصول کشور گینه) ریخته و مایع باقی مانده ته ظرف را با یک تکه نان تازه آغشته و نوش جان کنید.
گوجوچانگ (Gojuchang)؛ کرهجنوبی
این معجون شیرین و شور کره جنوبی که میتوان آن را چهارمین سس از تندترین سس های دنیا محسوب کرد، واقعا هم دارای یک طعم سوزاننده است. این سس خوشطعم از ترکیب این مواد درست شده است: برنج شفته و چسبناک مخصوص مناطق شرق آسیا که سبب شیرین شدن طعم سس میشود، دانههای مخمرسویا که یک طعم مطبوع ترش مانند به آن اضافه میکند و فلفل قرمز که سبب تند و تیزی طعم آن میشود. گوجوچانگ معمولا در سسها و گوشت و ماهی نمک اندود شده کرهای استفاده شده و به عنوان ماده کلیدی در بسیاری از غذاهای معروف کرهای مانند kimchi (سبزیجات فرآوری شده، عمدتا کلم) و bibimbap (کاسههای برنج و گوشت) حضور دارد.
پیری پیری (Piri piri)؛ پرتغال
پنجمین سس از تندترین سس های دنیا، پیری پیری نام دارد. اصلیت سس پیری پیری به کشور پرتغال بازمیگردد اما میتوانید این سس را در سراسر مستعمرات پرتغال در آفریقای جنوبی نظیر کشور آنگولا و موزامبیک هم ببینید. برای طعمدار کردن این سس تند و آتشی هم از فلفل فرنگی شیرین و هم فلفل قرمز تند استفاده میشود که البته شامل ادویهجاتی مانند فلفل قرمز پاپریکا (Paprika) و برگهای بو نیز میشود. برای چشیدن طعم نهایی این معجون تنها کافی است مقداری مرغ را به سیخ کشیده و روی زغال کباب کنید و بعد مقدار زیادی از سس پیری پیری را درون ظرفی ریخته و سیخهای مرغ کبابی را درون این مایع غلیظ تند بخوابانید.
اسکاچ بانت (Scotch bonnet)؛ جامائیکا
این سس به شدت تند، طبق مقیاس اسکویل (Scoville) که معیار جهانی اندازه گیری شدت تندی ادویهجات است، ۱۰ برابر بیشتر از فلفل هالوپینو تند است. میوههای گرمسیری مانند انبه و آناناس را اغلب به سس فلفلی جامائیکایی اضافه میکنند تا با افزودن کمی طعم شیرین، طعم به شدت تند این سس را متعادل کند. برندهای معروفی مانند Pickapeppa و Walkerswood، هر کدام انواع مختلفی ازاین سس فلفلی را تولید میکنند تا آشپزی شما به داغی و سوزانی خورشید جزایر کارائیب باشد.
ژوگ (Zhug)؛ یمن
ژوگ ستون آشپزی به سبک یمنی بوده و همینطور نماینده ادویهجات خاورمیانهای مانند گشنیز، زیره سبز و هل است. این ادویه تند در ۳ رنگ مختلف موجود است: قرمز، قهوهای و سبز که نوع قرمز و سبز آن معروفتر از نوع قهوهای است. برگ گیاهانی مانند گشنیز و جعفری سبب تازگی سس ژوگ سبز میشوند و در عین حال از تندی و سوزانندگی فلفلهای موجود در آن میکاهند. سس ژوگ قهوهای هم با اینکه شهرت کمتری دارد اما به همان میزان خوشطعم است و از گوجه فرنگی برای افزودن به غنای آن استفاده میشود. این سس خاورمیانهای را میتوان هفتمین سس از سری تندترین سس های دنیا به شمار آورد.
نامپریک (Nam prik)؛ تایلند
ممکن است که سس سیراچا (Sriracha) طرفداران دو آتشه خود را در تمام شهرهای تایلند داشته باشد اما خودداری از استفاده از سس نامپریک هنگام خورد غذای اصیل تایلندی تقریبا غیرممکن است. این سس خوشطعم هشتمین رتبه را در میان تندترین سسهای دنیا دارد. خمیر ماهی یا خمیر فراوری شده میگو را با فلفلهای قرمز گرد معمولی، سیر و پیاز مخلوط کرده و یک سس با عصارهی تندی میسازند که مواد ثانویهای مانند انبه، لیمو یا تمبر هندی مکملهای خوبی برایش محسوب میشوند. مصرف این سس تند و خوشمزه چه به همراه نودل و ماکارونی و چه با برگ کاهو هیچ مانعی ندارد و در هردو حالت از خوردن آن لذت خواهید برد.
اروس پیستا (Erős Pista)؛ بلغارستان
این سس ساده تند که دو قسمت آن از فلفل قرمز پاپریکا و یک قسمت آن از نمک تشکیل میشود را میتوان با هرنوع فلفل از خانواده فلفلهای آنوم با نام علمی (Capsicum annuum) درست کرد که شامل همه چیز از فلفل دلمهای شیرین گرفته تا فلفل گرد تند میشود. اروس پیستا یا (Strong Steve) از معروفترین برندهای بلغاری چاشنیهای تند و یک ماده غذایی آماده برای غذاهای سنتی مانند خوراک گوشت و سبزیجات (goulash) و مرغ و پاپریکا (chicken paprikash) است. شما همچنین میتوانید این سس را به تنهایی روی نان لانگوس (langos) که یک نوع نان برشته بلغاری است بمالید و نوش جان کنید.
هاریسا (Harissa)؛ شمال آفریقا
دهمین سس از تندترین سس های دنیا، هاریسا نام دارد که از شمال آفریقا آمده است. مقدار فراوانی گشنیز، زیره سبز و دانههای زیره سیاه را روی یک ترکیب متشکل از سیر، پیاز و فلفل قرمز سوخاری بپاشید و سس تند و تیز هاریسا آماده میشود. اصلیت این خمیر مطبوع به ناحیه مغرب در شمال آفریقا میرسد که شامل کشورهایی مانند تونس، الجزیره و مراکش است. تاس کبابهای مقوی و خوشمزه و خوراکهای گوشتی آرام پز در سراسر این ناحیه یافت میشوند و در نتیجه استفاده از سس هاریسا یک گزینه عالی برای درست کردن گوشت و ماهی نمک اندود است. یک قاشق غذاخوری از این ترکیب تند برای طعمدار کردن یک بشقاب ساده از غذای محلی couscous کافی است.
لوئیزیانا (Louisiana-style)؛ جنوب آمریکا
سس تند به سبک لوئیزیانا که تحت تاثیر کیجنها (فرانسویهای مقیم لوئیزیانا) وارد فهرست چاشنیهای آمریکایی شده است در سراسر ایالات متحده آمریکا و به ویژه جنوب این کشور یافت میشود. رستورانهای آمریکایی احتمالا با برندهایی مانند Tabasco، Crystal و Frank’s Red Hot آشنایی دارند و میدانند که این سسهای تند به طور ویژهای در درست کردن سس مخصوص بوفالو استفاده میشوند، سسی که همه ما دوست داریم بالهای مرغ سوخاری را آغشته به آن کنیم. سس تند به سبک لوئیزیانا معمولا تند و تیزی طعم خود را مدیون نوعی فلفل قرمز است اما در حقیقت این طعم سرکه مانند سس است که صورت شما را مثل آدم سیلی خورده جمع میکند.
بمب اتم سس ها
علاقه به غذاهای تند امری بسیار شخصی است بهطوری که عدهای طاقت ذرهای تندی ندارند ولی در مقابل دستهای از افراد هستند که برای خوردن غذاهای بسیار تند حاضرند دست به هر کاری بزنند.
«محمد کریم» سرآشپزی است که در رستوران «لینکلن شیر» انگلستان به دستور عجیبی برای یک سس تند رسیده است که هر کسی نمیتواند آن را امتحان کند. این سس تند بهعنوان بمب اتم سسهای تند دنیا شناخته میشود.
محمد برای درست کردن این سس تند باید دستکشهای ضخیم به همراه ماسکهای ضدمواد شیمیایی بپوشد تا مورد آسیب واقع نشود. طبق بررسیهای انجام شده، کارشناسان به این نتیجه رسیدهاند که ضریب تندی این سس ۱۲میلیون است که خیلی بیشتر از آستانه تحمل انسان است.
این سس به قدری تند است که کسی تا به حال لب به آن نزده است، چرا که خوردن آن کاملا برعهده مشتری است و توصیه میشود پشت یک آمبولانس که به سمت بیمارستان در حرکت است آن را امتحان کنید. بیحسی صورت، لرز و حتی خونریزی از بینی ازجمله اثرات جانبی این سس است.