هشدار فوری: تهران در معرض وقوع زلزله‌ شدید

افزایش چشمگیر زمین‌لرزه‌های متوسط در هفته‌های اخیر، نگرانی‌ها درباره فعال‌شدن گسل‌های خطرناک در اطراف تهران و مرکز ایران را افزایش داده است؛ کارشناسان نسبت به احتمال وقوع زلزله‌ای مهیب در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۴ هشدار می‌دهند.

از ابتدای فروردین ۱۴۰۴ تا امروز، فعالیت لرزه‌ای در پهنه ایران افزایش چشمگیری داشته است. بر اساس اعلام دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی، از ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۶ فروردین ۱۴۰۴، تعداد ۲۸ زمین‌لرزه با بزرگای بیش از ۴ در نقاط مختلف کشور از جمله نطنز، هجدک کرمان، نواحی نزدیک خلیج‌فارس و سواحل بحرین ثبت شده است. در ادامه این زنجیره، شامگاه ‌شنبه ۱۳ اردیبهشت، زلزله‌ای با بزرگای ۴ ریشتر حوالی ماهدشت در مرز استان‌های تهران و البرز به وقوع پیوست.

خطر زلزله مهیب تهران را تهدید می کند

زمین‌لرزه ماهدشت در منطقه‌ای رخ داد که در مجاورت گسل‌های مهم و فعالی چون گسل شمال تهران، گسل مشا، گسل ری، نیاوران، ایوانکی و کهریزک قرار دارد. این گسل‌ها بخشی از سامانه‌های لرزه‌زایی‌اند که در صورت گسیختگی می‌توانند خسارات سنگینی به تهران و مناطق اطراف وارد کنند. به گفته زارع، وقوع زلزله‌های متوسط مانند زلزله امشب، گرچه انرژی کمی آزاد می‌کند، اما می‌تواند با انتقال تنش به گسل‌های مجاور، خطر فعال‌سازی گسل‌های قفل‌شده را افزایش دهد. تجربه زلزله‌های گذشته در ایران نشان داده که گاهی زمین‌لرزه‌های به ظاهر کم‌خطر، پیش‌درآمدی برای رخدادهای بزرگ‌تر بوده‌اند.

احتمال وقوع زلزله مهیب در کدام مناطق ایران بیشتر است؟

به‌گفته دکتر زارع، سامانه گسله قم–زفره، که از جنوب قم تا شمال شرق اصفهان امتداد دارد، یکی از خطرناک‌ترین پهنه‌های لرزه‌خیز کشور است. این سامانه شامل گسل‌های راوند، کاشان، و زفره است که گسل زفره با حدود ۱۰۰ کیلومتر طول، در نزدیکی نطنز و کاشان قرار دارد. این گسل در حال حاضر در وضعیت قفل‌شده قرار داشته و تغییر شکل و کرنش در آن در حال انباشت است. به گفته زارع، این شرایط می‌تواند زمینه‌ساز وقوع زلزله‌ای با بزرگای ۷ در این منطقه باشد. همچنین زلزله ۴.۸ ریشتری جزن در اول فروردین و پس‌لرزه ۴.۵ ریشتری در ۶ فروردین، نشان‌دهنده احتمال گسترش تنش به سوی اتصال گسل اردستان و زفره است.
با توجه به نبود زمین‌لرزه‌های بزرگ در دهه‌های اخیر در این پهنه، فشارها ممکن است در حال افزایش باشد. زارع احتمال وقوع زلزله‌ای با بزرگای بیش از ۷ در مرکز ایران در دو تا سه ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴ را بین ۱۰ تا ۲۰ درصد برآورد کرده است. این احتمال در صورت ادامه خوشه‌ای زمین‌لرزه‌های متوسط، افزایش بیشتری خواهد یافت.