جان کارگران اینگونه تهدید می‌شود | کارگران بخوانند

در دنیای امروز، ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) به‌عنوان ابزاری حیاتی در پیشگیری از بروز حوادث و سوانح شناخته می‌شود.

در این راستا، توجه به اصول ایمنی و بهداشت محیط کار، به‌ویژه در پروژه‌های صنعتی و عمرانی، یکی از مؤلفه‌های اساسی برای کاهش تلفات جانی و اقتصادی است. در ایران، بسیاری از حوادث ناشی از غفلت از این اصول و ضعف‌های سیستماتیک در رعایت استانداردهای HSE است. این گزارش به بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت در محیط‌های کاری ایران پرداخته و ضرورت نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی را بررسی می‌کند.

مشکلات اصلی در رعایت اصول ایمنی و بهداشت

سمیه گلپور، رئیس انجمن صنفی کارگران ضمن اشاره به اهمیت روز جهانی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی، به‌طور مشخص بر غفلت از اصول ایمنی و بهداشت در محیط‌های کاری کشور تأکید کرد. به گفته گلپور، بسیاری از حوادث کشور ناشی از ضعف در رعایت اصول ایمنی است و متأسفانه این ضعف‌ها در پروژه‌های مختلف عمرانی و صنعتی به‌ویژه در بخش‌های عمومی کشور به چشم می‌خورد. این موضوع ناشی از غفلت سیستماتیک و ضعف‌های مدیریتی است که در فرایندهای اجرایی رعایت ایمنی و بهداشت مشاهده می‌شود.

گلپور بیان می‌کند که در بسیاری از بحران‌ها و حوادث ملی، به‌جای تحلیل‌های کارشناسانه و علمی، واکنش‌های احساسی و مبتنی بر گمانه‌زنی‌های غیرمستند از سوی افکار عمومی بروز می‌کند. این فضای رسانه‌ای، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، به‌سرعت از تحلیل‌های علمی فاصله می‌گیرد و به تئوری‌های توهم توطئه روی می‌آورد. اما آنچه که در واقعیت اتفاق می‌افتد، ناشی از ضعف‌های سیستماتیک در رعایت اصول ایمنی است.

اهمیت رعایت استانداردهای بین‌المللی HSE: گلپور تأکید می‌کند که رعایت اصول HSE (ایمنی، بهداشت و محیط زیست) مهم‌ترین ابزار پیشگیری از سوانح است. کشورهایی که حوادث کمتری را تجربه می‌کنند، همان‌هایی هستند که نظارت دقیق و پایش مستمر بر رعایت استانداردهای HSE را به‌عنوان یک ضرورت اساسی و نه صرفاً توصیه اختیاری، در دستور کار خود قرار داده‌اند. در ایران اما، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی، صنعتی و حتی در اماکن عمومی، بسیاری از اصول اولیه ایمنی مانند مدیریت ریسک، ارزیابی خطر، آموزش کارکنان و ایجاد فرهنگ ایمنی نادیده گرفته می‌شود.

این عدم رعایت اصول HSE در پروژه‌های مختلف، نه تنها به وقوع حوادث منجر می‌شود، بلکه هزینه‌های سنگینی را از جنبه‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی به کشور تحمیل می‌کند. ساده‌ترین خطاها، مانند عدم سرویس به‌موقع تجهیزات، استفاده نکردن از وسایل حفاظتی، نادیده گرفتن استانداردهای ساختمان‌سازی یا نبود برنامه‌های مقابله با بحران می‌توانند زمینه‌ساز فاجعه‌هایی شوند که اثرات منفی آن‌ها بسیار فراتر از یک حادثه کاری خواهد بود.

فرهنگ ایمنی و آموزش‌های مستمر

رئیس انجمن صنفی کارگران تأکید می‌کند که به‌جای تکیه بر فرضیات بی‌اساس و توهم توطئه‌ها، جامعه ایران نیازمند نهادینه‌سازی فرهنگ مسئولیت‌پذیری و رعایت دقیق پروتکل‌های ایمنی است. آموزش‌های مستمر و نظارت سختگیرانه بر الزامات HSE، نقش کلیدی در ایجاد فرهنگ ایمنی ایفا می‌کند. به گفته گلپور، باید فرهنگ مسئولیت‌پذیری در جامعه تقویت شود و افراد نسبت به رعایت استانداردهای ایمنی در محیط‌های کاری و زندگی خود احساس تعهد کنند. در این راستا، آموزش‌های مستمر و نظارت دقیق بر اجرای پروتکل‌های ایمنی و بهداشت اهمیت بالایی دارد.

گلپور همچنین به اهمیت آموزش‌های پیشگیرانه در زمینه ایمنی اشاره کرده و یادآور شد که پیشگیری از سوانح و رعایت اصول ایمنی همواره کم‌هزینه‌تر و مؤثرتر از درمان پیامدهای یک فاجعه خواهد بود. از این رو، باید به‌طور مستمر از ظرفیت‌های آموزشی و نظارتی برای ارتقای سطح ایمنی در محیط‌های کاری و عمومی استفاده کرد.

نتایج غفلت از اصول ایمنی

عدم رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت در محیط‌های کاری می‌تواند به عواقب جبران‌ناپذیری منجر شود. در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و صنعتی، رعایت نکردن پروتکل‌های ایمنی نه‌تنها به بروز حوادث کاری منجر می‌شود، بلکه هزینه‌های سنگینی را به خانواده‌ها، کارگران و جامعه تحمیل می‌کند. علاوه بر این، پیامدهای اجتماعی این سوانح نیز می‌تواند به تضعیف اعتماد عمومی به سیستم‌های نظارتی و دولت‌ها منجر شود. در چنین شرایطی، نظارت و اجرای دقیق قوانین ایمنی و بهداشت ضروری است.

رعایت اصول ایمنی و بهداشت (HSE) در محیط‌های کاری نه‌تنها موجب کاهش حوادث و آسیب‌ها می‌شود، بلکه از نظر اقتصادی نیز می‌تواند بسیار مقرون‌به‌صرفه باشد. به‌ویژه در پروژه‌های صنعتی و عمرانی، نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی، آموزش‌های مستمر، و نظارت دقیق بر رعایت استانداردها می‌تواند در کاهش حوادث و هزینه‌های ناشی از آن نقش بسیار مهمی ایفا کند. همان‌طور که سمیه گلپور اشاره کرده است، پیشگیری از سوانح همیشه کم‌هزینه‌تر از درمان پیامدهای فاجعه‌آمیز است. بنابراین، مسئولان باید با اتخاذ تدابیر مناسب و مستمر در جهت اجرای استانداردهای ایمنی و بهداشت، از بروز حوادث جلوگیری کنند و به بهبود وضعیت ایمنی در محیط‌های کاری و زندگی بپردازند.