
یکی از سوالاتی که این روزها ذهن مردم را درگیر کرده، وضعیت بازار خودرو پس از مذاکرات است. در این گزارش به این سوال پاسخ داده شده است.
بازار خودرو در ایران همواره یکی از پرنوسانترین بازارهای سرمایهای به شمار میرود؛ بازاری که نهتنها تحت تأثیر مؤلفههای اقتصادی، بلکه بهشدت وابسته به متغیرهای سیاستگذاری، تصمیمات کلان و تحولات دیپلماتیک است.
اگرچه در سالهای اخیر تحت تأثیر رکود تورمی میزان تأثیرپذیری بازار خودرو کاهش یافته است، اما همچنان هر تغییر در حوزه اقتصاد سیاسی بر این بازار تأثیرگذار است.
وضعیت بازار خودرو در شرایط بیثباتی سیاسی
مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو، بیان کرد که شرایط حاکم بر بازارهای سرمایهای، بهویژه بازار خودرو در ایران، به گونهای است که امکان ارائه تحلیل جامع برای بازههای زمانی بلندمدت فراهم نیست. بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی، تصمیمات ناگهانی از سوی نهادهای مختلف و نبود افق روشن در حوزه حکمرانی اقتصادی امکان پیشبینی دقیق را محدود کرده است.
وی افزود که بازار خودرو در سال جاری بیشتر از همیشه تحت تأثیر متغیرهای اقتصاد سیاسی قرار گرفته است؛ این وابستگی در مقایسه با سال ۱۴۰۳ رشد قابلتوجهی داشته است.
وابستگی شدید بازار خودرو به اقتصاد سیاسی
فرزانه تأکید کرد که با توجه به مذاکرات پیشرو ایران در عمان، اگرچه برخی اخبار نشاندهنده امید به نتایج مثبت هستند، اما محتوای مذاکرات فاصله زیادی با چارچوب گفتوگوهای منتهی به برجام دارد. به همین دلیل، تنها در صورت ثبات دستاوردهای نتایج مذاکرات، میتوان امیدوار بود که تأثیرات مثبت آن بر اقتصاد، از جمله بازار خودرو، قابل مشاهده باشد.
وی توضیح داد که بازار خودرو (داخلی، مونتاژی و وارداتی) کاملاً متأثر از پارادایمهای اقتصاد سیاسی است. در نتیجه، تورم و رکود تورمی تعمیقشده بهصورت بلندمدت موجب افزایش قیمتها خواهد شد، مگر آنکه تغییرات بنیادینی در حوزه اقتصاد سیاسی و تصمیمسازیهای کلان صنعت خودرو رخ دهد.
بازار خودرو و تأثیر مذاکرات در کوتاهمدت
فرزانه افزود که هرگونه اتفاق در حوزه اقتصاد سیاسی، مانند مذاکرات، تأثیر کوتاهمدتی بر بازارهای مالی خواهد داشت. بهعنوان مثال، اخبار مثبت مذاکرات میتواند موجب کاهش مقطعی قیمتها در بازار خودرو شود و اخبار منفی نیز خلاف این اثر را به همراه خواهد داشت.
مقاطعی که معامله در بازار خودرو پیشنهاد نمیشود
او همچنین به افزایش نرخ ارز و حباب قیمتی ناشی از نبود عرضه خودرو از سوی تولیدکنندگان داخلی، چینی و وارداتی اشاره کرد و گفت که انجام معامله در روزهای تعطیل و مقاطع مبهم، مانند تعطیلات نوروز، به هیچ وجه توصیه نمیشود. بازار در چنین روزهایی منتظر تثبیت نرخ ارز و تعیین قیمتها در روزهای کاری خواهد بود. ازاینرو، نرخها معمولاً تا پایان فروردین ماه تثبیت نمیشوند.
ارتباط میان بازار دلار و خودرو
فرزانه با اشاره به بازدهی بازار خودرو در سال گذشته که بهطور میانگین ۲۵ تا ۲۶ درصد بود، اظهار کرد که این بازار همچنان یکی از گزینههای مناسب سرمایهگذاری محسوب میشود. هرچند تأثیرگذاری بازار خودرو تحت فشار اقتصاد سیاسی و رکود تورمی کاهش یافته و حدود ۳۵ درصد از نرخ ارز عقب مانده است.
وی خاطرنشان کرد که ادعای جدا شدن آینده بازار خودرو از نرخ ارز عوامپسندانه و غیرکارشناسی است. این دو بازار همچنان رابطه مستقیم با یکدیگر دارند، هرچند این ارتباط در برخی مقاطع تضعیف و تأثیر آن با تأخیر خود را نشان میدهد.
بر اساس نظر کارشناسان، میتوان گفت که وضعیت بازار خودرو کاملاً وابسته به تحولات اقتصاد سیاسی کشور است. تا زمانی که تغییرات پایدار و بنیادین در ساختار تصمیمسازی کلان اقتصادی ایجاد نشود، نمیتوان به ثبات یا پیشرفت صنعت خودرو در کشور امیدوار بود.
جدول پیشبینی قیمت خودرو در فروردین ۱۴۰۴
نوع خودرو محدوده قیمت فعلی (تومان) پیشبینی تغییرات عوامل موثر
خودرو داخلی | ۵۰۰-۷۰۰ میلیون | کاهش کوتاهمدت | نتایج مذاکرات |
خودرو مونتاژی | ۸۰۰-۱.۲۰۰ میلیون | افزایش قیمت | تورم و نرخ ارز |
خودرو وارداتی | ۱.۵-۲.۵ میلیارد | ثبات نرخ احتمالی | عرضه محدود |