مهلت شکایت از کارفرما مشخص شد: از بیمه و اخراج تا حقوق و تسویه حساب + همه جزئیات قانونی

کارگران در موضوعات مختلف از بیمه و اخراج گرفته تا تسویه حساب و حقوق معوقه، مهلت‌های متفاوتی برای شکایت از کارفرما دارند.

قبل از پرداختن به موضوع مهلت شکایت از کارفرما و شرایط و مقررات آن باید بدانیم: مهلت شکایت از کارفرما برای موضوعات مختلف متفاوت است که رعایت این مهلت الزامی بوده و شکایت در خارج از این مهلت پذیرفته نخواهد شد.

کارتابان نوشت: مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه، بعد از استعفا، بعد از حادثه ناشی از کار، بیماری ناشی از کار، بعد از اخراج، بعد از استعفا، برای تسویه حساب، برای حقوق و مزایای معوقه و برای بیمه بیکاری در قانون تعریف شده است که باید مدت زمان شکایت از کارفرما نسبت به موضوع شکایت رعایت شود.

در ادامه مهلت و زمان شکایت از کارفرما برای هر یک از موارد گفته شده با استناد به قوانین و مقررات مربوطه توضیح داده شده است.

در چه شرایطی شکایت از کارفرما اتفاق می‌افتد؟

شکایت و به اصطلاح حقوقی دعوی بین کارگر و کارفرما اعم از شکایت کارگر از کارفرما و یا برعکس زمانی مطرح می‌شود که یکی از طرفین ادعا داشته باشد حقی از وی ناشی از عملکرد و یا ترک فعل طرف مقابل ضایع شده است. طرح شکایت توسط هر یک از طرفین در هر زمانی قابل طرح است ولی نکته بسیار مهم این است که آیا ادعای مطرح شده قابل اثبات بوده و همچنین مهلت شکایت رعایت شده است یا خیر.

دعوی کارگر علیه کارفرما نسبت به کارفرما علیه کارگر رایج تر بوده و بیشتر در شرایطی اتفاق می‌افتد که کارگر ادعا داشته باشد حقوق و مزایای قانونی وی و یا شرایط کار وی طبق قانون رعایت نشده باشد. اگر کارفرما نیز ادعا داشته باشد که عمل یا ترک فعل کارگر منجر به ورود خسارت به وی شده می‌تواند علیه کارگر طرح دعوی کند.

در ادامه به موضوعات رایج و مهلت شکایت مربوط به هر موضوع و همچنین مرجع طرح دعوی صالح به رسیدگی به صورت جداگانه تشریح شده است.

مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه

یکی از تکالیف کارفرما در قبال کارگران واریز حق بیمه تامین اجتماعی است که این تکلیف با استناد به ماده ۱۴۸ قانون کار و ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی است. کارفرما باید حق بیمه مدت اشتغال را از روز اول نزد سازمان تامین اجتماعی واریز کند.

اگر کارفرما به هر دلیلی بیمه مدت کارکرد کارگر را به طور کامل یا ناقص واریز نکند کارگر می‌تواند شکایت از کارفرما برای بیمه را مطرح کند. روش‌های طرح ادعا و پیگیری بیمه از دو طریق به ترتیب زیر است:

الف) از طریق سازمان تامین اجتماعی: کارگر با تکمیل و ارائه فرم ادعای سابقه به انضمام اسناد و مدارکی که اشتغال کارگر را اثبات کند به تامین اجتماعی، درخواست می‌کند که حق بیمه وی در سوابق بیمه‌ای اضافه شود. مهلت درخواست اعمال سوابق در این روش تعیین نشده و کارگر هر زمانی می‌تواند درخواست خود را مطرح کند. ممکن است کارگر از این طریق به خواسته خود نرسد و در این صورت لازم است در مهلت معینه شکایت از کارفرما برای بیمه را مطرح کند.

ب) از طریق طرح دعوی در اداره کار: کارگر می‌تواند در اداره کار شکایت علیه کارفرما برای بیمه را مطرح کند. در این روش نیز کارگر با ارائه اسناد و مدارک اثبات کننده اشتغال از مراجع حل اختلاف کار درخواست می‌کند که کارفرما برای واریز حق بیمه محکوم شود. اگر کارگر اسناد و مدارک کافی نداشته باشد می‌تواند در جلسه اول رسیدگی درخواست کند که پرونده به تحقیق و بازرسی ارجاع شود. در مرحله تحقیق و بازرسی گواهی افراد مطلع و کارکنان کارگاه و سایر شواهد و قرائن برای اثبات اشتغال موثر است. مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه در قانون تعیین نشده است و کارگر بدون مهلت زمانی می‌تواند دادخواست حق بیمه ثبت کند. نکته مهم این است که با گذشت زمان از اشتغال بحث اثبات اشتغال برای کارگر سخت تر می‌شود. هر چند در قانون مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه تعیین نشده است ولی بهتر است کارگر در اسرع وقت دعوی خود را مطرح کند.

مهلت شکایت از کارفرما بعد از استعفا

استعفا یکی از حقوق قانونی کارگران برای فسخ یکجانبه قرارداد کار قبل از پایان قرارداد است که در تبصره ماده ۲۱ قانون کار پیش بینی شده است. طبق این تبصره کارگری که استعفا می‌کند ابتدا باید استعفای خود را به صورت کتبی به اطلاع کارفرما برساند و حداقل یک ماه بعد از آن به کار خود ادامه دهد.

اگر کارگر در مهلت ۱۵ روز از استعفای خود انصراف دهد استعفای وی منتفی تلقی می‌شود. بنایراین مهلت انصراف از استعفای کارگر ۱۵ روز تعیین شده است و اگر کارفرما از پذیرش انصراف خودداری کند کارگر می‌تواند علیه کارفرما بعد از استعفا شکایت کرده و ادعای بازگشت به کار مطرح کند.

مهلت ۳۰ روز ادامه کار بعد از استعفا برای کارگر الزامی بوده ولی اگر کارفرما موافقت کند کارگر می‌تواند در مدتی کمتر از ۳۰ روز قرارداد خود را خاتمه دهد. اختلافاتی که بعد از استعفا بوجود می‌آید بیشتر در این خصوص است که کارگر در مهلت قانونی از استعفای خود انصراف داده ولی کارفرما آن را نپذیرفته و کارگر را اخراج کرده و یا کارگر بدون رعایت مهلت ۳۰ روزه ادامه کار بعد از استعفا کار خود را ترک کرده باشد.

الف) مهلت شکایت کارگر از کارفرما بعد از استعفا بابت اخراج

اگر کارگر بعد از ارائه استعفای کتبی در مهلت ۱۵ روز از استعفای خود منصرف شود باید انصراف را نیز به صورت کتبی به کارفرما ارائه دهد. برای اثبات ادعاهای بعدی کارگر باید تصویری از نامه‌های استعفا و انصراف از استعفا در مهلت قانونی را که به کارفرما ارائه داده را اخذ نماید. در صورتی که کارفرما از پذیرش انصراف از استعفای کارگر در مهلت قانونی خودداری کند به منزله اخراج غیرقانونی کارگر تلقی می‌شود.

در این شرایط طبق ماده ۲۰ قانون کار، مهلت شکایت از کارفرما بعد از استعفا و انصراف از استعفا که به اخراج کارگر منجر شده است ۳۰ روز تعیین شده است. اگر کارگر اخراجی ادعای بازگشت به کار داشته باشد مهلت شکایت از کارفرما برای بازگشت به کار بعد از استعفای انصرافی ۳۰ روز است.

مرجع رسیدگی به دعوی مربوط به استعفای انصرافی مراجع حل اختلاف کار هستند که کارگر باید در اداره کار علیه کارفرما طرح دعوی کند.

ب) مهلت شکایت کارگر از کارفرما بعد از استعفا بابت حقوق و مزایا

ممکن است کارگر بعد از استعفا و اخراج ادعای بازگشت به کار نداشته باشد ولی از بابت حقوق و مزایا با کارفرما اختلاف داشته باشد. مهلت شکایت از کارفرما بعد از استعفا برای حقوق و مزایای قانونی در قانون تعیین نشده است و کارگر می‌تواند بدون محدودیت زمان شکایت از کارفرما، دعوی خود علیه کارفرما را مطرح کند. مرجع رسیدگی به این نوع شکایت نیز مراجع حل اختلاف کار هستند.

مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه

ممکن است کارگر در محل کار دچار حادثه ناشی از کار شود و ادعای خسارت جانی و مالی علیه کارفرما داشته باشد. انواع روش‌۲های حل و فصل اختلافات بعد از حادثه به ترتیب زیر هستند.

الف) صلح و سازش: بعد از حادثه موضوع می‌تواند به صورت صلح و سازش بین کارگر و کارفرما حل و فصل شود و در این صورت بهتر است نوع صلح و سازش شامل دریافت خسارت و غرامت کارگر و رضایت وی و عدم ادعای بعدی به صورت ثبتی انجام شود. مهلت صلح و سازش بعد از حادثه در قوانین تعریف نشده است و محدودیت زمانی ندارد.

ب) از طریق بیمه حوادث و تامین اجتماعی: در مواردی که کارفرما دارای بیمه حوادث باشد کارگر می‌تواند خسارت جانی و هزینه‌های پزشکی را از بیمه مسئولیت دریافت کند. غرامت ایام بیماری و استراحت پزشکی و بیکاری نیز از طریق سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. مهلت ارائه گزارش بعد از حادثه به بیمه حوادث ۵ روز کاری و مهلت ارائه گزارش حادثه بعد از حادثه با تامین اجتماعی با استناد به ماده ۶۵ قانون تامین اجتماعی ۳ روز کاری است.

ج) شکایت از کارفرما بعد از حادثه: اگر اختلاف بین کارگر و کارفرما به روش‌های بالا حل نشود و یا حادثه شدید باشد که نیازمند طی مراحل قضایی را داشته باشد کارگر حادثه دیده و اولیای دم کارگر متوفی باید در مهلت قانونی، شکایت از کارفرما را مطرح کنند. مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه در قوانین تعیین نشده و فاقد محدودیت برای زمان شکایت از کارفرما است. ولی در اغلب حوادث منجر به فوت، دادستان به موضوع ورود می‌کند و حتی قبل از طرح دعوی از جانب اولیای دم درخواست رسیدگی به موضوع را می‌کند. در چنین مواردی از بازرس اداره کار درخواست می‌شود تا موضوع را بررسی و علل حادثه و افراد موثر و میزان تاثیر عملکرد اشخاص در حادثه را مشخص کند. اغلب در چنین مواردی مهلت تهیه گزارش بعد از حادثه توسط بازرس اداره کار ۷ روز تعیین می‌شود. در صورتی که بررسی موضوع نیازمند زمان بیشتری باشد افزایش مهلت تهیه گزارش حادثه درخواست می‌شود.

مرجع رسیدگی به شکایت از کارفرما بعد از حادثه مراجع دادگستری هستند و کارگر حادثه دیده و یا اولیای دم باید دعوی خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیکی ثبت کنند.

با توجه به توضیحات داده شده مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه وجود ندارد و مرجع صالح به رسیدگی، دادگاه‌ها هستند.

مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج

اخراج یکی از اتفاقات رایج در روابط کارگری و کارفرمایی است که اغلب منجر به شکایت از کارفرما بعد از اخراج می‌شود. بعد از اخراج دو نوع دعوی ممکن است مطرح شود: ۱- دعوی برگشت به کار و ۲- دعوی بابت بیمه و حقوق و مزایا. مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج برای بازگشت به کار طبق ماده ۲۰ قانون کار ۳۰ روز است. مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج برای بیمه و حقوق و مزایا تعیین نشده و زمان شکایت از کارفرما آزاد است.

اگر مهلتی که قانون برای بازگشت به کار بعد از اخراج تعیین کرده است در زمان ثبت شکایت رعایت نشود ادعای بازگشت به کار در مراجع حل اختلاف کار رد می‌شود. در مهلت قانونی بعد از اخراج دعوی بازگشت به کار مطرح شود و اخراج غیرموجه تشخیص داده شود حکم بازگشت به کار صادر می‌شود. مقاله شکایت از کارفرما قبل از اتمام قرارداد کار و در اثنای قرارداد کار و موارد قانونی آن را مطالعه کنید.

مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج برای دریافت سنوات ۴۵ روزه

در صورتی که اداره کار اخراج کارگر را غیرموجه تشخیص دهد حکم بازگشت به کار صادر می‌کند. در این صورت کارگر هم اختیار دارد که به کار خود برگردد و هم می‌تواند از برگشت به کار خودداری نماید و سنوات (پایان کار) را به میزان ۴۵ روز آخرین مزد به ازای هر سال کار مطالبه کند.

این حق در ماده ۱۶۵ قانون کار پیش بینی شده است و طبق ماده ۱۱۱ آیین دادرسی کار مهلت شکایت مجدد از کارفرما بعد از اخراج و بعد صدور رای بازگشت به کار یک هفته است. کارگر بعد از صدور رای هیات حل اختلاف مبنی بر بازگشت به کار، اگر نخواهد به کار خود برگردد می تواند در مهلت ۷ روزه شکایت دیگری مطرح نماید و درخواست کند سنوات وی با ماخذ ۴۵ روز پرداخت شود.

مهلت شکایت از کارفرما برای تسویه حساب

تسویه حساب از طرف کارفرما در دو حالت انجام می‌شود: ۱- پایان قرارداد کار مدت موقت 2_ آخر سال در قراردادهای کار مدت موقت یک ساله یا با مدت کمتر که پایان آخرین قرارداد در پایان سال است ۳- قطع رابطه کاری در قراردادهای کار مدت موقت که پشت سر هم تمدید می‌شوند ۴- خاتمه قرارداد و قطع رابطه همکاری در قراردادهای دائمی.

در قوانین و مقررات مهلت برای تسویه حساب طبق مواد ۲۴، ۲۷ و ۷۱ قانون کار و قانون عیدی و پاداش مهلت تسویه حساب بلافاصله بعد از اتمام قرارداد کار و یا حالت‌های چهارگانه است که در بالا گفته شد. ممکن است در شرکت ها و کارگاه‌های بزرگ فرآیند اداری تسویه حساب و پرداخت مزایای تسویه حساب مدت کوتاهی طول بکشد.

در صورتی که کارفرما از انجام تسویه حساب خودداری کند و یا تسویه حساب را به صورت قانونی انجام ندهد کارگر می‌تواند در مراجع حل اختلاف کار علیه کارفرما طرح شکایت کند. مهلت شکایت از کارفرما برای تسویه حساب تعیین نشده و از یک طرف کارگر بدون محدودیت در زمان شکایت می‌تواند ادعای خود را مطرح کند و در طرف مقابل این شکایت مشمول مرور زمان نیست و حتی بعد از گذشت زمان طولانی کارگر بدون محدودیت و مهلت می‌تواند برای مطالبه مزایای تسویه حساب طرح شکایت کند.

مهلت شکایت کارگر اخراجی

اخراج کارگر از لحاظ قانونی به معنی فسخ یک جانبه قرارداد کار از طرف کارفرما است. در مقاله شرایط اخراج کارگر قبل از اتمام قرارداد کار جزئیات مختلف این نوع اخراج توضیح داده شده است و در این قسمت صرفا به مهلت شکایت کارگر اخراجی اشاره می‌شود.

در شکایت کارگر اخراجی دو نوع ادعا می‌تواند مطرح شود:

الف) شکایت کارگر اخراجی برای بازگشت به کار: مهلت شکایت کارگر اخراجی برای بازگشت به کار طبق ماده ۲۰ قانون کار ۳۰ روز است و اگر مهلت شکایت برای اخراج و بازگشت به کار در خارج از این مدت مطرح شود رد خواهد شد. مهلت شکایت مجدد از کارفرما بعد از صدور رای بازگشت به کار و برای درخواست سنوات ۴۵ روزه ۷ روز است که در قسمت‌های قبلی نیز توضیح داده شده است.

ب) شکایت کارگر اخراجی برای حقوق و مزایا و بیمه و تسویه حساب: مهلت شکایت کارگر اخراجی برای بیمه، تسویه حساب و حقوق و مزایای معوقه فاقد مهلت است و زمان شکایت از کارفرما برای این موارد آزاد است.

مهلت شکایت از کارفرما بابت حقوق

در قانون کار و مقررات تبعی آن از جمله بخشنامه‌های مزد سالانه حقوق و مزایای کارگران مشخص شده است و کارفرما مکلف است بر اساس مدت و شرایط کارکرد حقوق و مزایای قانونی را پرداخت کند. در صورتی که کارفرما از پرداخت تمام و یا قسمتی از حقوق و مزایا امتناع کند کارگر می‌تواند با طرح دعوی در اداره کار علیه کارفرما، حقوق و مزایای قانونی خود را مطالبه کند.

شکایت از کارفرما برای حقوق و دستمزد و مزایا زمان و مهلت مشخصی ندارد و کارگر هر زمان بخواهد می‌تواند شکایت نماید. به عبارتی حقوق کارگر و دیون مشمول مرور زمان نمی‌شود.

چنانچه کارگر بعد از گذشت زمان زیادی شکایت نماید، اثبات خواسته دشوار خواهد بود و نیز از ارزش پول کاسته می‌شود. پس بهتر است هر چه سریع تر نسبت به دریافت حقوق و دستمزد خود شکایت نماید.

کارفرماها برای اینکه حقوق و مزایای کارگران را به درستی محاسبه کرده و اسناد مربوطه شامل قرارداد کار، لیست حقوق و فیش حقوقی و فرم تسویه حساب قانونی را تنظیم کنند بهتر است از نرم افزار حقوق و دستمزد کارمزد کارتابان استفاده کنند. در صورتی که کارفرما اسناد و مدارک استاندارد و قانونی برای پرداخت حقوق و مزایا ارائه کند در اداره کار محکوم نمی‌شود.

مهلت شکایت از کارفرما بابت عیدی و سنوات

پیش از پرداختن به طرح شکایت از کارفرما، می­‌بایست با شرایط و ضوابط عیدی و سنوات آشنا شویم. عیدی در واقع مبلغی است که در پایان هر سال کارفرما ملزم به پرداخت آن به کارگران تحت پوشش بیمه‌­ای خویش می‌­باشد و به کلیه‌­ی کسانی که مشمول قانون کار از جمله دائمی، موقت، ساعتی، پاره­ وقت و غیره هستند، تعلق می‌گیرد. مطابق قانون کار عیدی هر کارگر معادل ۲ ماه پایه حقوق است. این نکته را بایستی خاطر نشان نمود که هر مدت که شخص در آن سال به اشتغال مشغول بوده بدین گونه که حتی اگر در آن سال یک ماه مشغول به­ کار بوده، به ازای آن نیز مستحق دریافت عیدی می­‌باشد.

عیدی و پاداش نیز جزو حقوق و دستمزد و مزایای کارگر محسوب شده و شکایت در خصوص پرداخت عیدی و پاداش نیز مشمول مرور زمان نبوده و فاقد مهلت شکایت است.

مهلت شکایت برای بیمه بیکاری

اگر کارگر قبل از پایان قرارداد کار اخراج و بیکار شود باید درخواست خود برای بیمه بیکاری را از طریق شکایت اداره کار شروع کند. مهلت شکایت برای بیمه بیکاری ۳۰ روز از زمان اخراج و وقوع بیکاری است.

علاوه بر مهلت ۳۰ روز عادی و اصلی که شکایت برای بیمه بیکاری وجود دارد، در بند ب ماده ۶ قانون بیمه بیکاری مهلت سه ماه برای شکایت بیمه بیکاری نیز در نظر گرفته شده است. اگر کارگر در مهلت ۳۰ روزه به دلایل موجه مانند بستری شدن، بازداشت و موارد مشابه نتواند شکایت را ثبت کند با ارائه مدارک توجیهی می‌تواند در مهلت سه ماهه (۹۰ روز) شکایت برای بیمه بیکاری را ثبت کند.

زمان مناسب شکایت از کارفرما

زمان شکایت از کارفرما برای موضوعات مختلف در مهلت‌های تعیین شده برای شکایت از کارفرما کامل توضیح داده شد. در مواردی که مهلت شکایت از کارفرما از لحاظ قانونی محدود نباشد زمان مناسب برای شکایت از کارفرما باید حداقل باشد. دلیل اینکه شکایت در اسرع وقت از کارفرما زمان مناسبی است این است که:

۱- کارگران حاضر در کارگاه کارگر شاکی را شناخته و در مرحله تحقیق و بازرسی می‌تواند برای کارگر کمک کننده باشد.

۲- احتمال مفقودی و یا از بین رفتن اسناد و مدارک موجود در کارگاه و در دست کارگر کمتر می‌شود.

۳- در حوادث ناشی از کار اگر کارگاه دارای بیمه مسئولیت مدنی باشد، شکایت در مهلت زودتر تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد و شکایت در خارج از زمان تعهد بیمه باعث عدم پوشش بیمه می‌شود.

۴- در حوادث ناشی از کار صحنه حادثه، آثار و شواهد و قرائن، فیلم دوربین‌های مداربسته و … احتمال کمی دارد که از بین برود.

۵- با توجه به نرخ تورم تسریع در شکایت و وصول خسارت و مطالبات از لحاظ اقتصادی نیز بهتر است.

بنابراین زمان شکایت از کارفرما هر چقدر نزدیک به وقوع اختلاف و یا حادثه یا بیماری ناشی از کار باشد از لحاظ جنبه اثباتی و اقتصادی و عدم خروج از مهلت‌های تعیین شده برای شکایت از کارفرما بهتر است.

تا چند روز بعد از ترک کار می‌توان شکایت کرد؟

در ترک کار موضوع برگشت به کار و بیمه بیکاری مطرح نیست و کارگری که ترک کار کرده نمی‌تواند ادعای بازگشت به کار و درخواست بیمه بیکاری داشته باشد. بعد از ترک کار ادعای کارگر می‌تواند شامل حقوق و مزایا و بیمه معوق باشد که در قسمت‌های قبلی مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه، مهلت شکایت از کارفرما برای حقوق و مزایا توضیح داده شد که طبق توضیحات داده شده زمان شکایت از کارفرما برای بیمه، حقوق و مزایا و تسویه حساب آزاد و عدم شمول مرور زمان است. بنابراین اینکه تا چند روز بعد از ترک کار کارگر می‌تواند علیه کارفرما شکایت کند در اختیار کارگر بوده و می‌تواند در زمان مناسب و به اختیار خود شکایت کند.

کارگر تا چه زمانی می‌تواند از کارفرما شکایت کند؟

همانطور که در قسمت‌های قبل به صورت کامل در مورد مهلت شکایت از کارفرما توضیح داده شد اینکه کارگر تا چه زمانی می‌تواند از کارفرما شکایت کند بستگی به موضوع شکایت دارد. خلاصه مهلت شکایت از کارفرما و زمانی که کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند به صورت زیر است:

برای بیمه : فاقد مهلت و محدودیت زمانی

برای اخراج و بازگشت به کار: ۳۰ روز از تاریخ اخراج

برای مطالبه سنوات با ماخذ ۴۵ روز: ۷ روز بعد از صدور رای هیئت حل اختلاف برای بازگشت به کار

برای حادثه ناشی از کار: فاقد مهلت و محدودیت زمانی

برای بیماری ناشی از کار: فاقد مهلت و محدودیت زمانی

برای بیمه بیکاری: ۳۰ روز از تاریخ اخراج و در صورت داشتن توجیه ۹۰ روز از تاریخ اخراج با تایید هیئت حل اختلاف

کارگر در زمانی که برای هر موضوع گفته شد می‌تواند علیه کارفرما شکایت کند.

شکایت از کارفرما چقدر زمان می‌برد؟

یکی از سوالات پرتکرار و مهم در خصوص دعاوی علیه کارفرما این است که شکایت از کارفرما چقدر زمان میبرد تا رای قطعی صادر شده و کارگر خسارت و یا مطالبات خود را وصول کند. موارد زیر در زمان لازم برای رسیدگی و صدور رای و اجرای رای موثر هستند.

در شکایت اداره کار شکایت از کارفرما چقدر زمان می‌برد؟

۱- در دعاوی عادی: بسته به اینکه پرونده‌های در جریان و در صف رسیدگی اداره کار چقدر باشد در تعیین زمان رسیدگی تاثیر زیادی دارد. در شهرهای بزرگ و ادارات کار این شهرها زمان رسیدگی طولانی بوده و حتی تا چندین ماه زمان می‌برد. در مقابل در اداراتی که پرونده کمی دارند رسیدگی و شکایت از کارفرما ممکن است برای رای بدوی یک ماه و تجدید نظر دو ماه زمان ببرد.

۲- در دعاوی که در آنها قرار اناطه صادر می‌شود: در برخی پرونده‌های اداره کار ممکن است یکی از طرفین علیه طرف دیگر شکایتی در دادگاه مطرح کرده باشد که نتیجه و رای دادگاه در رای اداره کار نیز موثر است. در این صورت با درخواست کسی که در دادگاه طرح شکایت کرده و ارائه مدارک ثبت شکایت، در اداره کار قرار اناطه صادر می‌شود و صدور رای اداره کار منوط به صدور رای دادگاه می‌شود و به عبارتی رسیدگی در اداره کار تا زمان صدور رای دادگاه متوقف می‌شود. در چنین مواردی شکایت از کارفرما زمان زیادی می‌برد که شامل زمان شکایت و رسیدگی در اداره کار بوده و هم رسیدگی در دادگاه.

۳- در شکایت برای اخذ سنوات ۴۵ روزه: اگر کارگر در مهلت شکایت از کارفرما برای اخراج این ادعا را مطرح کرده باشد و بعد از صدور رای هیئت حل اختلاف برای بازگشت به کار نخواهد به کار بازگردد می‌تواند طبق ماده ۱۶۵ قانون کار ماده ۱۱۱ آیین دادرسی کار باید دادخواست خود را در مهلت ۷ روزه در اداره کار ثبت کند. رسیدگی به دعاوی خارج از نوبت است و شکایت از کارفرما از بابت مطالبه سنوات ۴۵ روزه و انصراف از برگشت به کار زمان کمی می‌برد.

۴- اگر شکایت بین نماینده کارگران و کارفرما باشد: طبق تبصره ۱ ماده ۲۸ قانون کار به اختلافات بین نماینده قانونی کارگران و کارفرما خارج از نوبت رسیدگی می‌شود. در چنین مواردی به دلیل عدم رعایت نوبت شکایت از کارفرما زمان کمی می‌برد.

۵- شکایت های ضروری و استثنایی: طبق ماده ۳۳ آیین دادرسی کار، در مواردی که رسیدگی فوری اقتضا دارد با تشخیص رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با ذکر دلیل به پرونده خارج از نوبت رسیدگی خواهد شد.

در شکایت دادگاه شکایت از کارفرما چقدر زمان می‌برد؟

موضوعات حوادث و بیماری‌های ناشی از کار در دادگاه رسیدگی می‌شوند. در شکایت از کارفرما برای حادثه و یا بیماری ناشی از کار، بعد از ثبت شکایت دو مرحله اصلی طی می‌شود.

اول اینکه پرونده جهت بررسی موضوع، تهیه گزارش حادثه و تعیین مقصر به بازرس کار ارجاع داده می‌شود. در صورتی که هر یک از طرفین به گزارش بازرس کار اعتراض داشته باشند موضوع به هیئت کارشناسی ارجاع داده می‌شود. اینکه بازرس کار در چه زمانی گزارش تهیه کند و یا تا چه مرحله طرفین دعوی به گزارش حادثه اعتراض داشته باشند در اینکه شکایت از کارفرما چقدر زمان می برد تاثیر خواهد داشت.

دوم ارجاع شاکی به پزشکی قانونی است که میزان خسارت جانی و یا در حواث منجر به فوت دلیل فوت مشخص شود. نظر پزشکی قانونی نیز قابل اعتراض است. بنابراین پذیرش نظریه بدوی پزشکی قانونی و یا اعتراض به آن و رسیدگی در هئیت پزشکی قانونی استان در اینکه شکایت از کارفرما چقدر زمان می‌برد تاثیر خواهد داشت.

سوم نوبت رسیدگی در دادگاه است که بسته به تعداد پرونده جریانی و در صف هر شعبه متفاوت است که این موضوع نیز موثر در زمان شکایت از کارفرما در دادگاه خواهد بود.

پس اینکه شکایت از کارفرما چقدر زمان می‌برد بسته به موارد بالا متفاوت بوده و هیچ زمان مشخصی نمی‌توان برای آن پیش بینی کرد.

جدول مهلت شکایت از کارفرما

استنادهای قانونی مهلت شکایت از کارفرما

برای بعضی از موضوع‌ها در قانون کار و آیین دارسی کار و قانون بیمه بیکاری مهلت شکایت تعیین شده است که کارگر برای این موضوع‌ها باید مهلت‌ها را رعایت کند. در مواردی که مهلتی در قانون تعیین نشده است مشمول مرور زمان نبوده و کارگر به اختیار خود می‌تواند در هر زمانی شکایت خود را ثبت کند.

ماده ۲۰ قانون کار – در هر یک از موارد مذکور در مواد ۱۵، ۱۶، ۱۷و ۱۹ چنانچه کار‌فرما پس از رفع حالت تعلیق از پذیرفتن کارگر خودداری کند، این عمل در حکم اخراج غیرقانونی محسوب می‌شود و کارگر حق دارد ظرف مدت ۳۰ روز به ‌هیأت تشخیص مراجعه نماید (درصورتی که ‌کارگر عذر موجه نداشته باشد) و هرگاه کارفرما نتواند ثابت کند که نپذیرفتن کارگر مستند به دلایل موجه بوده‌ است، به تشخیص هیات مزبور مکلف به بازگرداندن کارگر به کار و پرداخت حقوق یا مزد وی از تاریخ مراجعه به کارگاه می‌باشد و اگر بتواند آن را اثبات کند به ازاء هر سال سابقه کار ۴۵ روز آخرین مزد به وی پرداخت نماید.

تبصره- چنانچه کارگر بدون عذر موجه حداکثر ۳۰ روز پس از رفع حالت تعلیق، آمادگی خود را برای انجام کار به کارفرما اعلام نکند و یا پس از مراجعه و استنکاف کارفرما، به هیات تشخیص مراجعه ننماید، مستعفی شناخته می‌شود که در این صورت کارگر مشمول اخذ حق سنوات به ازاء هر سال یک ماه آخرین حقوق خواهد بود.

قانون کار

تبصره ۱ ماده ۲۸ قانون کار- هیأت تشخیص و هیأت حل اختلاف پس از دریافت شکایت در مورد اختلاف فیما بین نماینده یا نمایندگان قانونی کارگران و کارفرما، فورا و خارج از نوبت به موضوع رسیدگی و نظر نهایی خود را اعلام خواهند داشت. در هر صورت هیأت حل اختلاف موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت شکایت به موضوع رسیدگی نماید.

قانون کار

ماده ۱۱۱( اصلاحی ۰۵/۱۱/۱۳۹۳) آیین دادرسی کار- در صورت صدور حکم بازگشت به کار از طرف هیأت حل اختلاف، چنانچه کارگر بخواهد از حق مقرر در تبصره ماده ۱۶۵ قانون کار استفاده نماید؛ باید ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ رأی، دادخواست خود را تقدیم هیأت تشخیص کند. رسیدگی به دعوای مذکور در هیأت تشخیص خارج از نوبت خواهدبود.

آیین دادرسی کار

بند ب ماده ۶ قانون بیمه بیکاری– بیمه شده مکلف است ظرف (۳۰) روز از تاریخ بیکاری با اعلام مراتب بیکاری به واحدهای کار و امور اجتماعی آمادگی خود را برای اشتغال ‌به کار تخصصی و یا مشابه آن اطلاع دهد. مراجعه بعد از سی روز با عذر موجه و با تشخیص هیأت حل اختلاف تا سه ماه امکان ‌پذیر خواهد بود.