معرفی ۱۰ بانکی که بیشترین تسهیلات را به‌خودشان دادند+ جزئیات
طبق جدیدترین آمار بانک‌ها حدود ۳۰۷ هزار میلیارد تومان به‌خودشان تسهیلات داده‌اند.
بر اساس تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی، در پایان سال ۱۴۰۳ مجموع خالص تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط در ۲۱ بانک و مؤسسه اعتباری به حدود ۳۰۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.
در چارچوب الزامات ناظر پولی برای ارتقاء شفافیت در نظام بانکی، بانک‌ها موظف به افشای اطلاعات مربوط به تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود هستند. بررسی این تسهیلات از منظر تمرکز اعتباری، نسبت تسهیلات به وثایق، بازپرداخت و تعارض منافع از اهمیت بالایی برخوردار است.
این گزارش مروری دارد بر تسهیلات اعطایی ۲۱ بانک به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خودشان تا پایان سال ۱۴۰۳. اطلاعات این گزارش مستند به داده‌های رسمی منتشرشده توسط بانک های مزبور در سایت بانک مرکزی است.
بررسی میزان تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط در شبکه بانکی کشور نشان می‌دهد که تفاوت‌های قابل‌توجهی میان بانک‌ها در نحوه و حجم تخصیص منابع به نهادهای وابسته خود وجود دارد.
براساس داده‌های بررسی‌شده از ۲۱ بانک و مؤسسه اعتباری، مجموع خالص تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص و شرکت‌های مرتبط تا پایان سال ۱۴۰۳ به حدود ۳۰۷ هزار میلیارد تومان و اصل مبلغ پرداختی بانک ها به اشخاص و شرکت های مرتبط‌شان به حدود ۳۸۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
این رقم قابل توجه، بیانگر سطح بالای تمرکز اعتبارات میان نهادهای وابسته به خود بانک‌ها است؛ امری که از منظر نظارت مالی، شفافیت و مدیریت ریسک می‌تواند تبعات قابل‌توجهی برای سلامت نظام بانکی به‌همراه داشته باشد.
در صدر فهرست تسهیلات پرداختی بانک‌ها به شرکت‌های مرتبط خود، بانک‌هایی همچون ملی ایران، سپه، اقتصاد نوین، سامان و کارآفرین قرار دارند که هر یک بالغ بر ده‌ها هزار میلیارد تومان به مجموعه‌های هم‌خانواده خود تسهیلات پرداخت کرده‌اند.
۱۰ بانک اول از نظر بالاترین خالص تسهیلات پرداختی به اشخاص مرتبط (همت):
- بانک آینده: ۸۵,۵۶۵ میلیارد تومان
- بانک شهر: ۶۸,۰۶۸ میلیارد تومان
- بانک گردشگری: ۳۲,۶۴۷ میلیارد تومان
- بانک ایران‌زمین: ۲۵,۷۳۲ میلیارد تومان
- بانک رفاه: ۲۱,۷۰۰ میلیارد تومان
- بانک ملت: ۱۲,۳۸۸ میلیارد تومان
- بانک دی: ۷,۴۱۸ میلیارد تومان
- بانک صادرات: ۶,۹۴۶ میلیارد تومان
- بانک اقتصاد نوین: ۱,۸۸۸ میلیارد تومان
- بانک پاسارگاد: ۳۰۱.۸۲ میلیارد تومان
۱۰ بانک اول از نظر اصل مبلغ پرداخت شده تسهیلات به شرکت‌های مرتبط خود عبارتند از:
- بانک آینده: ۱۳۹,۵۳۸ میلیارد تومان (۱.۳۹۵.۳۸۵.۷۶۹.۳۸۵.۱۸۰ ریال)
- بانک شهر: ۷۰,۵۸۸ میلیارد تومان (۷۰۵.۸۷۹.۰۶۶.۳۱۱.۹۱۱ ریال)
- مؤسسه ملل: ۲۵,۰۸۸ میلیارد تومان (۲۵۰.۸۷۶.۹۲۸.۳۳۳.۱۴۲ ریال)
- بانک رفاه: ۲۱,۷۰۰ میلیارد تومان (۲۱۷.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال)
- بانک ملت: ۱۲,۳۸۸ میلیارد تومان (۱۲۳.۸۸۶.۹۱۴.۱۰۳.۵۰۴ ریال)
- بانک ایران زمین: ۲۵,۷۳۲ میلیارد تومان (۲۵۷.۳۲۴.۵۱۸.۳۷۳.۵۶۷ ریال)
- بانک گردشگری: ۳۲,۰۷۰ میلیارد تومان (۳۲۰.۶۹۷.۹۶۸.۸۸۸.۴۲۶ ریال)
- بانک پاسارگاد: ۳۰,۴۷۳ میلیارد تومان (۳۰۴.۷۲۷.۳۹۸.۵۷۹.۸۶۹ ریال)
- بانک سپه: ۲,۶۰۱ میلیارد تومان (۲۶.۰۱۵.۷۵۰.۹۹۱.۲۲۶ ریال)
- بانک صادرات ایران: ۱۶,۴۳۲ میلیارد تومان (۱۶.۴۳۲.۴۴۱.۶۱۲.۵۹۹ ریال)
این تمرکز اعتباری، به‌ویژه در مواردی که بخش عمده منابع تنها به یک یا دو شرکت اختصاص یافته است، می‌تواند از منظر مدیریت ریسک، تعارض منافع و سلامت اعتباری شبکه بانکی، چالش‌برانگیز باشد، در مقابل، برخی بانک‌ها مانند خاورمیانه، صنعت و معدن و تجارت ارقام نسبتاً پایین‌تری را گزارش کرده‌اند که ممکن است نشان‌دهنده محدودیت در ارتباطات درون‌گروهی یا سیاست‌های اعتباری محتاطانه‌تر باشد.
نکته مهم آن است که بخشی از این تسهیلات ممکن است در قالب پروژه‌های اقتصادی، صنعتی، یا زیرساختی باشد، اما لزوم نظارت مؤثر، شفافیت، و گزارش‌دهی دقیق در این حوزه برای کاهش ریسک‌های سیستماتیک، ضرورتی انکارناپذیر است.
در فایل مربوط به تسهیلات پرداختی به اشخاص مرتبط بانک‌ها اطلاعاتی از بانک‌های ایران ـ ونزوئلا، مسکن، پست بانک، توسعه تعاون و سرمایه منتشر نشده است.
| نامبانک | خالص تسهیلات پرداختی | اصل مبلغ پرداخت شده |
| ملی | ۱۴۳۲ میلیارد تومان | ۴۱۳۵ میلیارد تومان |
| ملت | ۱۲۳۸۸ میلیارد تومان | ۱۲۳۸۸ میلیارد تومان |
| تجارت | ۱۰۵۴ میلیارد تومان | ۱۳۲۹ میلیارد تومان |
| صادرات | ۶۹۴۶ میلیارد تومان | ۱۶۴۳ میلیارد تومان |
| سپه | ۲۶۰۱ میلیارد تومان | ۲۶۰۱ میلیارد تومان |
| رفاه | ۲۱۷۰۰ میلیارد تومان | ۲۱۷۰۰ میلیارد تومان |
| سینا | ۱۰۰۸ میلیارد تومان | ۱۰۹۱ میلیارد تومان |
| پارسیان | ۲۹۵۲ میلیارد تومان | ـــ |
| پاسارگاد | ۳۰۱٫۸۲ میلیارد تومان | ۳۰۴۷۳ میلیارد تومان |
| سامان | ۱۸۱۴ میلیارد تومان | ۱۹۹۶ میلیارد تومان |
| اقتصاد نوین | ۱۸٫۸۸ میلیارد تومان | ۶٫۷۲ میلیارد تومان |
| آینده | ۸۵۵۶۵ میلیارد تومان | ۱۳۹۵۳۸ میلیارد تومان |
| دی | ۷۴۱۸ میلیارد تومان | ۷۳۸۹ میلیارد تومان |
| شهر | ۶۸۰۶۸ میلیارد تومان | ۷۰۵۸۸ میلیارد تومان |
| کارآفرین | ۱۱۶۵ میلیارد تومان | ۱۲۱۱ میلیارد تومان |
| گردشگری | ۳۲۶۴۷ میلیارد تومان | ۳۲۰۷۰ میلیارد تومان |
| صنعت و معدن | ۳۹۹ میلیارد تومان | ۷۰ میلیارد تومان |
| کشاورزی | ۱۶۲۱ میلیارد تومان | ۱۶۵۳ میلیارد تومان |
| ایران زمین | ۲۵۷۳۲ میلیارد تومان | ۲۵۷۳۲ میلیارد تومان |
| خاورمیانه | ۳۹۵ میلیارد تومان | ۴۳۰ میلیارد تومان |
| ملل | ۳۲۴۸۵ میلیارد تومان | ۲۵۰۸۸ میلیارد تومان |
*بانک اقتصاد نوین به کدام شرکت‌هایش ۱۸۸۸ میلیارد تومان وام داد؟
بر اساس داده‌های منتشرشده از بانک اقتصاد نوین، این بانک تا پایان اسفندماه سال ۱۴۰۳ مجموعاً حدود ۱۸٫۸۸ میلیارد تومان (۱۸.۸۸۱.۹۴۹.۸۹۰.۵۷۵ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، از این میان، حدود ۶٫۷۲ میلیارد تومان (۶.۷۱۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال)مربوط به اصل مبلغ پرداختی بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات در این بانک عبارتند از:
- سرمایه‌گذاری عمران و توسعه پایدار ایرانیان
- به‌پخش
- لیزینگ اقتصاد نوین
- پرداخت نوین آرین
گفتنی است؛ این چهار شرکت مجموعاً بیش از ۹۰ درصد تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط را دریافت کرده‌اند.
بررسی اطلاعات آماری بانک اقتصاد نوین در این بخش نشان می‌دهد تمرکز اصلی بانک در اعطای وام‌های مرتبط بر شرکت سرمایه‌گذاری عمران و توسعه پایدار ایرانیان بوده است که به‌تنهایی بیش از دوسوم کل تسهیلات مرتبط را دریافت کرده است. بررسی نسبت مانده جاری و غیرجاری این تسهیلات می‌تواند نمای روشنی از ریسک‌های اعتباری و الزامات نظارتی ارائه دهد.
* بانک ایران‌زمین چقدر وام به شرکت‌های خود داد؟
بررسی تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بانک ایران‌زمین نشان می‌دهد که مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط برابر با حدود ۲۵۷۳۲ میلیارد تومان (۲۵۷.۳۲۴.۵۱۸.۳۷۳.۵۶۷ ریال) بوده است، این رقم دقیقاً برابر با اصل مبالغ پرداختی نیز می‌باشد.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات این بانک عبارتند از:
- توسعه تجارت داتام
- جهان ارقام پارس
بیش از ۹۹٪ از تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط در این بانک به شرکت توسعه تجارت داتام اختصاص یافته است، این تمرکز شدید بر یک نهاد واحد، می‌تواند از منظر تمرکز اعتباری و احتمال تعارض منافع نیازمند بررسی دقیق‌تر باشد. تسهیلات مذکور به‌طور کامل در قالب مانده جاری و بدون ثبت مانده غیرجاری در فایل ارائه شده‌اند.
* بانک آینده چقدر به خودی‌هایش وام داد؟
بررسی داده‌های منتشرشده از بانک آینده نشان می‌دهد که این بانک در مجموع حدود ۸۵۵۶۵ میلیارد تومان (۸۵۵.۶۵۳.۰۶۶.۰۳۷.۷۶۸ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات نیز معادل ۱۳۹۵۳۸ میلیارد تومان (۱.۳۹۵.۳۸۵.۷۶۹.۳۸۵.۱۸۰) بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال
- شرکت ارزش‌آفرینان آینده
- سفیر امواج آریا
- راسا راه استوار (سهامی خاص)
- شرکت آرین پردیس دنا
- توسعه عمران فردا گستر
- ستاره تابناک هشتم توس
- توسعه تجارت نگین بینالود
- ارزش‌آفرینان سیراف
- گروه مالی آینده هیوا
گفتنی است؛ تنها شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال به‌تنهایی حدود ۶۶ درصد از کل تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط این بانک را دریافت کرده است.
مابقی تسهیلات عمدتاً به شرکت‌هایی با نام‌های هم‌راستا و مشابه پرداخت شده است که احتمال ارتباط گروهی یا ساختاری میان آن‌ها را مطرح می‌کند، این تمرکز بالا در اعطای تسهیلات می‌تواند نشانه‌ای از ریسک تمرکز اعتباری، تعارض منافع یا نبود تنوع در سبد تسهیلات مرتبط باشد.
* پارسیان چقدر به شرکت‌هایش وام داد؟
بر اساس اطلاعات فایل ارائه‌شده از بانک پارسیان، مجموع تسهیلات خالص پرداختی به اشخاص مرتبط با این بانک تا پایان سال ۱۴۰۳ برابر است با ۲۹۵۲ میلیارد تومان (۲۹,۵۲۱,۵۳۲,۴۳۴,۱۶۱ ریال)، با این حال، اطلاعات دقیق درباره نام شرکت‌ها یا اشخاص دریافت‌کننده این تسهیلات در فایل بانک پارسیان موجود نیست.
* پاسارگاد به خودی‌هایش چقدر وام داد
مطابق داده‌های رسمی بانک پاسارگاد، مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با این بانک، تا پایان سال ۱۴۰۳ برابر با حدود ۳۰۱٫۸۲ میلیارد تومان (۳۰۱.۸۲۳.۷۴۵.۹۰۸.۹۶۷ ریال) بوده است، همچنین، اصل مبلغ پرداختی نیز معادل ۳۰۴۷۳ میلیارد تومان (۳۰۴.۷۲۷.۳۹۸.۵۷۹.۸۶۹ ریال) ثبت شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شرکت سرمایه‌گذاری پارس آریان
- ارزش‌آفرینان پاسارگاد
- دانشگاه خاتم
- فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان
- توسعه فناوری ارتباطات پاسارگاد آریان
- مدیریت ساختمانی آریان پاسارگاد
- مدبران تجارت ایرانیان
- پاسارگاد پرواز کیش
- نظم‌آوران شایسته
- نویان ابر آروان
گفتنی است، دو شرکت اول یعنی پارس آریان و ارزش‌آفرینان پاسارگاد، مجموعاً بیش از ۴۴ درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک پاسارگاد را دریافت کرده‌اند.
تسهیلات اعطایی گسترده به شرکت‌های فناوری‌محور و آموزشی (مانند دانشگاه خاتم و شرکت‌های ICT) از مشخصه‌های بارز این گزارش است. تمرکز تسهیلات بر مجموعه‌ای محدود از شرکت‌های وابسته، موضوعی قابل تأمل از منظر نظارت مالی و تعارض منافع است.
* بانک تجارت به کدام شرکت‌ها بیشترین وام را داد؟
مطابق با داده‌های افشاشده توسط بانک تجارت، این بانک در مجموع حدود ۱۰۵۴ میلیارد تومان (۱۰.۵۳۹.۸۰۴.۸۴۴.۴۵۴ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با ۱۳۲۹ میلیارد تومان (۱۳.۲۹۴.۷۷۱.۷۰۲.۳۳۰ ریال) ثبت شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- لیزینگ ایران
- آزادراه قزوین ـ رشت
- کارگزاری بانک تجارت
- فرآورده‌های غذایی و قند یاسوج
- کارگزاری سرمایه‌گذاری ملی ایران
گفتنی است؛ تنها شرکت لیزینگ ایران حدود ۴۷ درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک تجارت را به خود اختصاص داده است.
بخش عمده‌ای از تسهیلات اعطایی به شرکت‌های مالی (کارگزاری‌ها، لیزینگ‌ها) یا پروژه‌های عمرانی وابسته بوده که نیازمند بررسی بیشتر از منظر بازپرداخت و ریسک تمرکز اعتباری است.
در مقایسه با برخی بانک‌ها، رقم کل تسهیلات اشخاص مرتبط در بانک تجارت در سطح پایین‌تری قرار دارد، اما تمرکز اعتباری همچنان بالاست.
* خاورمیانه چقدر به خودی‌هایش وام داد؟
بانک خاورمیانه طی سال ۱۴۰۳، مبلغی معادل ۳۹۵ میلیارد تومان (۳.۹۵۳.۴۲۶.۹۴۷.۹۵۸ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، همچنین، اصل مبالغ پرداخت‌شده برابر با حدود ۴۳۰ میلیارد تومان (۴.۲۹۸.۴۲۶.۶۶۲.۲۸۰ ریال)بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- قند مرودشت
- شرکت خدمات ارزی و صرافی خاورمیانه
- کارگزاری بورسیران.
تمرکز تسهیلات این بانک بر ۳ شرکت وابسته و مشخص است که مجموعاً نزدیک به ۱۰۰٪ کل تسهیلات مرتبط را به خود اختصاص داده‌اند.
تنوع پایین دریافت‌کنندگان و حجم بالای تسهیلات برای هر یک، موضوعی است که از منظر نظارتی و ریسک اعتباری، می‌تواند محل توجه باشد.
شرکت‌هایی مانند صرافی خاورمیانه و کارگزاری بورسیران به‌صورت مستقیم با ماهیت بانکی بانک در ارتباط هستند و این می‌تواند حساسیت‌های بیشتری ایجاد کند.
* بیشترین وام به خودی بانک دی به کدام شرکت‌ها پرداخت شد؟
بانک دی مجموعاً حدود ۷۴۱۸ میلیارد تومان (۷۴.۱۸۳.۹۴۶.۲۲۱.۷۷۴ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، از این میان، اصل مبلغ پرداختی حدود ۷۳۸۹ میلیارد تومان (۷۳.۸۹۳.۹۲۷.۴۰۵.۴۸۴ ریال) گزارش شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- گروه مالی دی
- شرکت تولید نیروی برق دماوند
- بیمه دی
- کارگزاری بانک دی
- تجارت الکترونیک دی.
گفتنی است؛ حدود ۹۵٪ از کل تسهیلات مرتبط بانک دی در اختیار پنج شرکت کاملاً وابسته به گروه مالی دی قرار دارد.
تمرکز بالا در اعطای منابع به شرکت‌های زیرمجموعه (به‌ویژه گروه مالی دی و شرکت دماوند) از نظر ریسک تمرکز و تعارض منافع حائز اهمیت است.
نام شرکت‌های تسهیلات‌گیرنده نشان‌دهنده پوشش گسترده فعالیت‌های مالی، بیمه‌ای، انرژی و دیجیتال توسط نهادهای مرتبط با بانک دی است.
* بانک رفاه ۲۰ هزار میلیارد تومان به تأمین اجتماعی وام داد
مطابق داده‌های رسمی بانک رفاه، مجموع تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با این بانک بالغ بر ۲۱۷۰۰ میلیارد تومان (۲۱۷.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال)بوده است، این رقم برابر با اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز می‌باشد.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- سازمان تأمین اجتماعی ـ ۲۰۰۰۰ میلیارد تومان (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰)
- پالایش نفت بندرعباس ـ ۱۷۰۰ میلیارد تومان. (۱۷.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰)
نکات قابل توجه: بیش از ۹۲٪ کل تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط بانک رفاه به سازمان تأمین اجتماعی اختصاص دارد.
ارتباط ساختاری مستقیم بانک با سازمان تأمین اجتماعی، موضوع تمرکز تسهیلات را برجسته‌تر می‌کند. به‌جز دو نهاد اصلی، سایر دریافت‌کنندگان تسهیلات یا فاقد تسهیلات ثبت‌شده هستند یا مبالغ ناچیزی در مقایسه با کل تسهیلات دارند.
* ۴ شرکت ۹۵درصد وام ۱ همتی بانک سینا را گرفتند
در چارچوب الزامات ناظر پولی کشور مبنی بر افشای تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط، بانک سینا نیز اطلاعات مربوط به تسهیلات درون‌گروهی خود را منتشر کرده است. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که تمرکز بالایی در تخصیص منابع اعتباری به شرکت‌های هم‌نام و وابسته به برند «سینا» وجود دارد.
خالص تسهیلات پرداختی به شرکت‌های مرتبط بانک سینا ۱۰۰۸ میلیارد تومان (۱۰.۰۸۷.۹۵۴.۹۵۷.۱۸۲ ریال)و اصل مبلغ پرداخت‌شده ۱۰۹۱ میلیارد تومان (۱۰.۹۱۶.۱۸۳.۴۱۱.۲۳۰ ریال)است.
شرکت‌های وابسته با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شرکت توسعه اعتماد مبین
- شرکت توسعه نوآوری و فناوری سینا
- شرکت توسعه سینا
- شرکت توسعه فناوری اطلاعات سینا (تفاس)
گفتنی است؛ چهار شرکت بالا بیش از ۹۵٪ کل تسهیلات مرتبط بانک سینا را دریافت کرده‌اند.
همه این شرکت‌ها نام‌هایی دارند که ارتباط ساختاری مستقیم با برند «سینا» را نشان می‌دهند، و در حوزه‌هایی مانند فناوری، نوآوری، توسعه صنعتی و دیجیتال فعال‌اند.
این تمرکز بالای منابع اعتباری میان مجموعه‌های درون‌گروهی، می‌تواند از نظر ریسک اعتباری، شفافیت و حاکمیت شرکتی مورد ارزیابی جدی قرار گیرد.
* بانک شهر ۶۸ همت به خودی‌هایش وام داد
مطابق با داده‌های ارائه‌شده، بانک شهر در سال ۱۴۰۳ جمعاً مبلغی در حدود ۶۸۰۶۸ میلیارد تومان (۶۸۰.۶۸۲.۲۰۸.۴۷۱.۶۷۸ ریال)تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط اعطا کرده است، همچنین، اصل مبالغ پرداختی برابر با ۷۰۵۸۸ میلیارد تومان (۷۰۵.۸۷۹.۰۶۶.۳۱۱.۹۱۱ ریال)ثبت شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شهرداری تهران
- مسکن و ساختمان جهان
- شهرداری شیراز
- گروه توسعه صنایع و معادن شهر
- شهرداری اصفهان
- شهرداری مشهد
- شهرداری کرج
- شهرداری قم
- نوسازان شهر تهران
- صرافی شهر .
گفتنی است؛ شهرداری تهران به‌تنهایی بیش از نیمی از کل تسهیلات مرتبط بانک شهر را دریافت کرده است.
فهرست تسهیلات‌گیرندگان نشان‌دهنده تمرکز بالا بر نهادهای شهری و شرکت‌های توسعه‌گرای مرتبط با شهرداری‌ها است.
این سطح از تمرکز می‌تواند نیازمند تحلیل بیشتر از منظر ریسک نهادی، نسبت وثایق و تعارض منافع در درون ساختار شهری و مالی باشد.
* بانک صادرات چقدر به شرکت‌های خود وام داد؟
بانک صادرات ایران در سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۳، جمعاً حدود ۶۹۴۶ میلیارد تومان (۶۹.۴۶۰.۲۱۵.۵۱۲.۲۲۶ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود اعطا کرده است، از این میان، اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با ۱۶۴۳ میلیارد تومان (۱۶.۴۳۲.۴۴۱.۶۱۲.۵۹۹ ریال) بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- صنایع پتروشیمی سبلان
- آزادراه زنجان ـ تبریز
- کارگزاری بانک صادرات ایران
- واسپاری سپهر صادرات
- ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز
- انرژی سپهر
گفتنی است؛ ۶۴ درصد از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک صادرات صرفاً به یک شرکت، یعنی پتروشیمی سبلان اختصاص یافته است.
تسهیلات اعطایی به پروژه‌های زیرساختی (مانند آزادراه) و نهادهای وابسته (کارگزاری و لیزینگ) از دیگر مشخصه‌های این بانک است.
پدیده شاندیز نیز در لیست دریافت‌کنندگان دیده می‌شود که از نظر افکار عمومی و سوابق حقوقی اهمیت بالایی دارد.
* صنعت و معدن چقدر وام به خودی‌هایش داد؟
بر اساس اطلاعات فایل ارائه‌شده، بانک صنعت و معدن طی سال ۱۴۰۳ حدود ۳۹۹ میلیارد تومان (۳.۹۹۰.۱۹۲.۵۷۸.۸۵۵ ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط خود پرداخت کرده است، اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات نیز حدود ۷۰ میلیارد تومان (۷۰۰.۲۴۲.۹۷۲.۳۰۱ ریال) ثبت شده است.
دریافت‌کننده اصلی تسهیلات:
سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران
نکات قابل توجه: تنها یک شرکت به‌نام سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران کل تسهیلات اشخاص مرتبط را دریافت کرده است، این تمرکز ۱۰۰٪ بر یک مشتری واحد، از منظر ریسک تمرکز اعتباری و الزامات نظارتی، نکته‌ای قابل توجه و محل بررسی دقیق‌تر است.
*6 شرکتی که بیشترین وام را از بانک کارآفرین گرفتند
مطابق با فایل رسمی منتشرشده، بانک کارآفرین تا پایان سال ۱۴۰۳ جمعاً حدود ۱۱۶۵ میلیارد تومان (۱۱.۶۵۳.۴۶۸.۰۱۳.۶۸۵ ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط پرداخت کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز حدود ۱۲۱۱ میلیارد تومان (۱۲.۱۱۴.۳۱۰.۰۴۸.۰۰۰ ریال) بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- توسعه تجارت امید کارآفرین
- کار و اندیشه
- کارگزاری بانک کارآفرین
- لیزینگ کارآفرین
- گروه مالی کارآفرین
- تأمین آتیه امید کارآفرین
گفتنی است؛ کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک کارآفرین به شش شرکت اصلی تعلق دارد که همگی به‌نوعی از زیرمجموعه‌های مستقیم یا غیرمستقیم بانک هستند.
تمرکز اعتباری سنگین بر مجموعه امید کارآفرین، لیزینگ و گروه مالی، لزوم ارزیابی دقیق نسبت به وثایق دریافتی، بازپرداخت، و کنترل‌های داخلی را دوچندان می‌کند.
رقم تسهیلات اعطایی به‌لحاظ حجم، در رده بالا میان بانک‌های خصوصی کشور قرار می‌گیرد.
* کشاورزی ۱.۶ همت به چه‌کسی وام داد؟
بانک کشاورزی در سال ۱۴۰۳ مجموعاً حدود ۱۶۲۱ میلیارد تومان (۱۶.۲۱۵.۳۲۸.۹۵۲.۳۷۸ ریال)تسهیلات به اشخاص مرتبط اعطا کرده است، همچنین اصل مبلغ پرداخت‌شده برای این تسهیلات برابر با ۱۶۵۳ میلیارد تومان (۱۶.۵۳۰.۰۴۴.۵۸۸.۱۹۷ ریال)بوده است.
دریافت‌کننده اصلی:
شرکت توسعه و عمران اراضی کشاورزی
تمام تسهیلات مرتبط بانک کشاورزی در سال ۱۴۰۳ به یک نهاد مرتبط با توسعه اراضی کشاورزی اعطا شده است.
این تمرکز کامل بر یک دریافت‌کننده، نیازمند تحلیل دقیق‌تری از منظر نوع وثایق، عملکرد اعتباری و بازپرداخت‌ها است.
* ۱۰ شرکتی که بیشترین وام را از بانک گردشگری گرفتند
بانک گردشگری در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۲۶۴۷ میلیارد تومان (۳۲۶.۴۷۷.۵۹۴.۰۷۰.۴۱۸ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود پرداخت کرده است. اصل مبلغ پرداخت‌شده نیز برابر با ۳۲۰۷۰ میلیارد تومان (۳۲۰.۶۹۷.۹۶۸.۸۸۸.۴۲۶ ریال) ثبت شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شرکت توسعه فرآوری صنایع و معادن ماهان سیرجان
- هم وطا آریا
- اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان
- نگین افق نیایش
- الماس شهراد شرق
- شرکت توسعه بازرگانی ایرانیان نوآور
- شرکت فراگستر فدک اسپادان
- پرستیژلند ایران
- سرمایه‌گذاری و انبوه‌سازی پارس میکا کیش
- مجتمع فولاد صنعت بناب.
گفتنی است؛ بیش از ۳۲٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط فقط به شرکت ماهان سیرجان پرداخت شده است.
اغلب دریافت‌کنندگان تسهیلات، شرکت‌های فعال در معدن، گردشگری، ساخت‌وساز و تجارت هستند که ارتباط ساختاری نزدیکی با بدنه بانک دارند.
تمرکز این حجم از منابع نزد چند شرکت خاص، از منظر ریسک تمرکز، الزامات نظارتی و وثایق قابل بررسی است.
* بانک ملت چقدر به شرکت‌هایش وام داد؟
بر پایه داده‌های رسمی منتشرشده، بانک ملت مجموعاً ۱۲۳۸۸ میلیارد تومان (۱۲۳.۸۸۶.۹۱۴.۱۰۳.۵۰۴ ریال) تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های مرتبط با خود اعطا کرده است، این مبلغ با اصل پرداختی نیز برابر است و نشان‌دهنده تسویه‌نشده بودن کامل مانده تسهیلات است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق
- شرکت مکران انرژی مفید
- شرکت به‌پرداخت ملت
- کارگزاری بانک ملت
- شرکت ساختمانی بانک ملت
- شرکت واسپاری ملت
- توسعه صنایع و صادرات فارس
گفتنی است؛ ۶۰ درصد از کل تسهیلات مرتبط بانک ملت فقط به یک شرکت معدنی (بافق) اعطا شده است.
سایر دریافت‌کنندگان از زیرمجموعه‌های شناخته‌شده گروه بانک ملت هستند (پرداخت، کارگزاری، ساختمانی و واسپاری).
برخی ردیف‌های موجود نیز دارای تسهیلات صفر بودند و صرفاً در جدول گزارش شده‌اند.
* مؤسسه ملل چقدر به خودی‌هایش وام داد؟
مطابق فایل منتشرشده، مؤسسه ملل جمعاً مبلغ ۳۲۴۸۵ میلیارد تومان (۳۲۴.۸۴۹.۳۳۵.۷۲۴.۰۴۹ ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط اعطا کرده است، از این رقم، حدود ۲۵۰۸۸ میلیارد تومان (۲۵۰.۸۷۶.۹۲۸.۳۳۳.۱۴۲ ریال) به‌عنوان اصل مبلغ پرداختی بوده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- گروه توسعه اقتصاد ملل
- گروه هتل‌های میثاق ملل
- لیزینگ توسعه صنعت و تجارت توس
- بازارگردانی نوین پیشرو
- نیروگاه خیام شید نیشابور
- تأمین سرمایه کاردان
- عمران نوین توس جاودان
- فرش ایران
- کارگزاری ملل پویا
- تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل
گفتنی است؛ بیش از ۷۰٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط به تنها یک شرکت یعنی گروه توسعه اقتصاد ملل تعلق دارد.
سایر شرکت‌ها نیز عمدتاً زیرمجموعه‌های اقتصادی، بازارگردانی، فناوری، لیزینگ و هتلداری وابسته به مؤسسه هستند.
تمرکز بالای اعتبارات نزد نهادهای درون‌گروهی، از منظر کنترل ریسک، نظارت داخلی و شفافیت تسهیلات مرتبط حائز اهمیت است.
*بانک ملی چقدر وام به شرکت‌هایش داد؟
بر اساس فایل بررسی‌شده، بانک ملی ایران طی سال ۱۴۰۳، مجموعاً ۱۴۳۲ میلیارد تومان (۱۴.۳۲۴.۳۱۹.۹۱۲.۸۰۸ ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط با خود پرداخت کرده است. اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز بالغ بر ۴۱۳۵ میلیارد تومان (۴۱.۳۵۶.۲۳۸.۸۸۳.۸۳۲ ریال) بوده که حاکی از وجود مانده‌های تسهیلاتی و بازپرداخت‌نشده در سطح بالاست.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- گروه ملی صنعتی فولاد ایران
- صنعتی و بازرگانی شفق راهیان اکسین
- شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران
- ایران ترانسفو
- شرکت سهامی میر بیزنس بانک
گفتنی است؛ نزدیک به ۹۵٪ از کل تسهیلات مرتبط بانک ملی تنها به سه شرکت اعطا شده است.
شرکت میر بیزنس بانک در فهرست دیده می‌شود، ولی تسهیلات فعالی برای آن ثبت نشده است.
ارقام بالای تسهیلات نزد گروه ملی فولاد و شرکت‌های صنعتی نشان‌دهنده تمرکز سنگین منابع بانکی بر پروژه‌های کلان در حوزه صنعت و زیرساخت است.
* ۴۰ درصد وام به خودی‌های سامان به ۳ شرکت پرداخت شد
بر اساس داده‌های بررسی‌شده، بانک سامان در سال ۱۴۰۳ مجموعاً ۱۸۱۴ میلیارد تومان (۱۸.۱۴۹.۱۵۳.۱۰۰.۶۸۷ ریال) تسهیلات به اشخاص مرتبط خود پرداخت کرده است. اصل مبالغ پرداخت‌شده نیز برابر با ۱۹۹۶ میلیارد تومان (۱۹.۹۶۸.۳۷۵.۳۹۹.۳۰۸ ریال) ثبت شده است.
اشخاص و شرکت‌های مرتبط با بیشترین دریافت تسهیلات:
- شرکت کیش سل پارس
- شرکت نرم‌افزاری تندرنور
- گسترش خدمات آتیه‌اندیشان سپهر شرق
- پرداخت الکترونیک سامان کیش
- پردازشگران سامان
- خدمات تجاری هوشمند تسهیل‌کار
- بیمه سامان
- ارتباطات ماهواره‌ای سامان
گفتنی است، حدود ۴۰٪ از کل تسهیلات اشخاص مرتبط بانک سامان فقط به سه شرکت اول پرداخت شده است.
تمرکز تسهیلات روی شرکت‌های فناوری اطلاعات، پرداخت الکترونیک، مخابراتی و بیمه‌ای است که مستقیماً با هلدینگ سامان پیوند دارند.
همه‌ی مشتریان مرتبط، نامی مشابه یا هم‌خانواده با برند “سامان” دارند که نشانگر پیوند ساختاری مستقیم است.
* بانک سپه چقدر وام به خودی‌ها داد؟
در چارچوب الزامات افشای اطلاعات مرتبط با تسهیلات کلان و اشخاص وابسته، بانک سپه نیز اطلاعات مربوط به تسهیلات اعطایی به اشخاص و شرکت‌های مرتبط خود را منتشر کرده است. با این حال، داده‌های ثبت‌شده در فایل افشا شده دارای نقص جزئی در ستون «خالص تسهیلات» هستند و تمامی ردیف‌های این ستون با عدد صفر درج شده‌اند.
با این وجود، بر مبنای ستون اصل مبلغ پرداخت‌شده که حاوی داده‌های عددی معتبر است، حدود ۲۶۰۱ میلیارد تومان (۲۶.۰۱۵.۷۵۰.۹۹۱.۲۲۶ ریال)به اشخاص مرتبط در بانک سپه پرداخت شده است.