مراقبت از پوست نوزاد؛ راهنمایی کامل برای والدین
نوزاد تازه متولدشده شما اکنون به خانه آمده و شما کم‌کم در حال وفق دادن خود با برنامه روزانه جدیدتان هستید. حفظ دمای مناسب بدن نوزاد و تغذیه کافی او، اولویت‌های اصلی شما هستند. اما مراقبت از پوست نوزاد نیز به همان اندازه اهمیت دارد.
پوست نوزاد بسیار لطیف است و سیستم ایمنی او هم در مراحل اولیه رشد قرار دارد. با وجود اینکه نوزادان ممکن است دچار برخی بثورات (دانه‌های پوستی) طبیعی شوند، باید دقت کرد که مواد شیمیایی، عطرها و رنگ‌هایی که در پوشاک، مواد شوینده و محصولات مراقبتی کودک به کار رفته‌اند، می‌توانند باعث تحریک، خشکی، ساییدگی و بثورات پوستی در او شوند.
با این حال، شما می‌توانید کارهای زیادی برای محافظت از نوزادتان در برابر این مشکلات پوستی انجام دهید.
مراقبت طبیعی از پوست نوزاد
نوزاد هنگام تولد پوستی چروکیده دارد که با لایه محافظی به نام وِرنیکس (پنیرک) پوشیده شده و این لایه به طور طبیعی در طول هفته اول شروع به جدا شدن می‌کند. نیازی نیست که برای از بین بردن آن عجله کنید، آن را مالش دهید یا از لوسیون و کرم استفاده کنید (اگر نوزاد کمی دیرتر از موعد مقرر به دنیا آمده باشد، این فرایند احتمالاً قبل از تولد کامل شده است).
در مورد شیوه مراقبت از پوست نوزاد، قانون اصلی این است: «هرچه کمتر، بهتر». در اینجا توصیه‌هایی برای محافظت از نوزادتان در برابر حساسیت‌ها و بثورات پوستی آورده شده است:
در برابر وسوسه حمام کردن مکرر نوزاد مقاومت کنید. حمام کردن بیش از حد، یعنی بیش از سه بار در هفته در سال اول، چربی‌های طبیعی محافظ پوست نوزاد را از بین می‌برد. این کار باعث می‌شود که پوست کودک در برابر آسیب‌ها آسیب‌پذیر و خشک شود و همچنین ممکن است که باعث تشدید اگزما گردد.
به جز ترشح آب دهان و تعویض پوشک، نوزادان تازه متولدشده معمولاً زیاد کثیف نمی‌شوند. به یاد داشته باشید که نوزادان مثل بزرگسالان از ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر کار نمی‌کنند و بعد از آن هم به باشگاه نمی‌روند! در حدود یک ماه اول، دو یا سه بار در هفته حمام، نوزاد شما را تمیز نگه می‌دارد. در روزهای دیگر، کافی است که ناحیه دهان و پوشک نوزاد را با کمی آب یا یک پاک‌کننده تمیز کنید. بهترین راه برای نوزادانی که هنوز بند ناف آن‌ها نیفتاده، بردن آن‌ها به حمام یک بار در هفته (یا حتی کمتر) است.
در ماه‌های اولیه، از محصولات معطر کودک استفاده نکنید، زیرا می‌توانند پوست ظریف نوزاد شما را تحریک کنند. لباس‌های نوزاد را حتماً قبل از پوشیدن بشویید. تنها از مواد شوینده‌ای برای شستشوی لباس‌های نوزاد استفاده کنید که بدون عطر و رنگ باشند. لباس‌ها، ملحفه‌ها و پتوهای نوزاد را جدا از لباس‌های بقیه اعضای خانواده بشویید یا اینکه از همان مواد شوینده ملایم برای شستشوی لباس‌های کل خانواده استفاده کنید.
خشکی پوست و اگزما در نوزاد
بیشتر مشکلات پوستی نوزادان، مانند اگزما یا التهاب پوشک، معمولاً در یک یا دو ماه اول زندگی ظاهر نمی‌شوند. اگزما به شکل بثورات قرمز و خارش‌دار است که بیشتر روی صورت، پوست سر، آرنج‌ها و پشت زانوها دیده می‌شود.
چند نکته برای پیشگیری از خشکی، تحریک پوست و اگزما:
- استفاده از صابون را به حداقل برسانید و زمان حمام را کوتاه نگه دارید.
- استفاده از محصولات پوستی معطر کودک را محدود کنید و اگر پوست نوزاد خشک است، فقط از پماد یا لوسیون روی نواحی خشک پوست استفاده کنید.
- مطمئن شوید که نوزاد فقط لباس‌های نرم، ترجیحاً نخی، می‌پوشد.
- در مورد استفاده از لوسیون‌ها یا کرم‌های بدون نیاز به نسخه پزشک برای درمان اگزما، حتماً با پزشک اطفال مشورت کنید، زیرا ممکن است نیاز به درمان تجویزی باشد.
التهاب پوست به دلیل پوشک
شایع‌ترین علت این نوع از التهاب، مرطوب ماندن و تحریک پوست با پوشک کثیف است. این التهاب همچنین می‌تواند زمانی ایجاد شود که پوست نوزاد پس از حمام به درستی خشک نشده باشد. گاهی اوقات، یک عفونت باکتریایی یا قارچی باعث التهاب می‌شود.
نوزادانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت قارچی و التهاب هستند، زیرا داروها می‌توانند رشد قارچ‌ها را تسهیل کنند. بیشتر انواع التهاب نیازی به مراجعه به پزشک ندارند.
درمان و جلوگیری از مشکلات پوستی بیشتر نوزاد
- پوشک‌ها را مرتب بررسی کنید.
- پوشک نوزاد را به محض خیس شدن یا کثیف شدن، تعویض کنید.
- ناحیه پوشک را با یک پاک‌کننده ملایم و بدون عطر یا آب ساده بشویید. اگر التهاب شدید است، برای تمیز کردن بدون مالش، از یک بطری اسپری استفاده کنید.
- از یک پارچه تمیز و نرم استفاده کنید، نه دستمال مرطوب کودک. عطر یا الکل موجود در برخی دستمال‌ها می‌تواند پوست نوزاد را بیشتر تحریک و خشک کند.
- ناحیه پوشک را به آرامی خشک کنید، نه اینکه آن را بمالید. قبل از بستن پوشک جدید، بگذارید ناحیه پوشک کاملاً در معرض هوا خشک شود.
- یک لایه ضخیم از وازلین (مانند ژله نفتی) یا یک پماد محافظ مانند دزیتین، A&D یا تریپل پِیست بمالید.
- از استفاده از پودر بچه خودداری کنید.
- اگر التهاب ظرف دو تا سه روز برطرف نشد، حتماً به پزشک اطفال مراجعه کنید. اگر التهاب ناشی از اگزما، عفونت باکتریایی یا قارچی یا شرایط دیگری باشد، ممکن است به درمان تجویزی نیاز باشد.
