دفن رویای ۵۰۰ میلیارد دلاری بن سلمان در بیابان

به گزارش خبرآنلاین، به نقل از فارس، هشت سال قبل محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در کنار استیو شوارتزمن کارآفرین، بانکدار، سرمایه‌دار و مدیر اجرایی آمریکایی و ماسایوشی سان کارآفرین، سرمایه‌دار و مدیر ارشد اجرایی ژاپنی در اولین دوره اجلاس مالی سالانه عربستان سعودی از ساخت شهری به نام نئوم خبر داد. این دو سرمایه‌گذار میلیاردر به سرعت از طرح ۵۰۰ میلیارد دلاری تاسیس شهر نئوم تمجید کردند. قرار بود نئوم کلان‌شهری با ربات‌های متنوع و پنل‌های خورشیدی کافی برای پر کردن مسیری به اندازه دیوار بزرگ چین باشد.

به گزارش بلومبرگ در حالی که نمایندگان غول‌های مالی جهان برای شرکت در اجلاس ابتکار سرمایه‌گذاری آینده به زودی به ریاض می‌روند، عربستان از آنچه که می‌توانست یکی از بزرگترین پروژه‌های ساختمانی جهان باشد، فاصله می‌گیرد. مقامات سعودی مدعی هستند بودجه شهر نئوم در زمینه های دیگری هزینه شده و از جمله میلیاردها دلار به حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، بازی و فناوری های پیشرفته تزریق خواهد شد تا عربستان به اقتصاد متکی به نفت خود تنوع بیشتری بدهد. اما مشخص نیست این ایده ها عملیاتی خواهد شد یا این موضوع نیز به یک سردرگمی جدید در عربستان مبدل می شود. نئوم، در سال های اخیر همیشه بودجه ای مشخص را به خود اختصاص داده، اما در گزارش مقدماتی بودجه سال آینده عربستان سعودی، هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشده است. ساخت و ساز کند شده و کار بر روی ویژگی اصلی آن، یعنی ایجاد یک شهر خطی که عرض محدودی دارد، کاهش یافته است. برخی از پیمانکاران و کارگران مشغول اجزای پروژه‌های دیگری هستند و بخش‌هایی از پروژه نئوم همچنان در دست بررسی است.

به گزارش عرب نیوز، محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان، اخیراً گفت اگر اجرای پروژه‌ای دیگر منطقی نباشد، دولت در تغییر ماهیت یا توقف آن تردید نخواهد کرد. این نشان دهنده اولویت آشکار برای هدایت سرمایه به پروژه‌هایی با بازگشت سریع‌تر و دسترسی جهانی است.ویژگی‌های نئوم قرار بود چه باشدساخت شهر نئوم یک پروژه فوق‌العاده بلندپروازانه بود که در ابتدا به عنوان یک شهر آینه‌ای به طول ۱۷۰ کیلومتر با چشم‌اندازی از شهرسازی آینده برنامه‌ریزی شده بود. این شهر قرار بود ۹ میلیون نفر را در خود جای دهد و میزان انتشار گاز آلاینده کربن در آن صفر باشد.از همان زمان انتشار خبر ساخت این شهر بسیاری از کارشناسان هشدار دادند که ایجاد چنین آرمان‌شهری به این آسانی نیست.

به نوشته اکوتیکیاس، قرار بود شهر نئوم در منطقه تبوک عربستان سعودی و دورتر از دریای سرخ ساخته شود و در آن هیچ ماشین یا خیابانی به سبک شهرهای فعلی وجود نداشته باشد. چنین برنامه ریزی شده بود که این شهر بر روی یک خط باریک تکمیل شود و با حفظ ۹۵ درصد از مناظر طبیعی درختان و فراهم کردن تمام مایحتاج ساکنانش در فاصله حداکثر پنج دقیقه پیاده‌روی از منزل، از از آلودگی و جنگل‌زدایی در امان باشد. در طرح های اولیه بر بهبود کیفیت زندگی از طریق برنامه‌ریزی شهری در نئوم تمرکز شده بود تا پارک‌ها، مدارس، منازل مسکونی و محل‌های کار به صورت متمرکز در نزدیکی هم قرار بگیرند و سفرهای طولانی، جاده‌های غیرضروری و ترافیک از بین برود.

چرا این طرح شکست خورد

مهم ترین علت شکست طرح نئوم چشم‌انداز بلندپروازانه‌ آن است که به راحتی قابل محقق کردن نیست. از سوی دیگر به دلیل چالش‌های اقتصادی و نیاز به استفاده از تکنیک‌های پیچیده ساخت و ساز، این طرح ابتدا دستخوش تغییرات عمده‌ای شد و سپس پیشبرد آن روز به روز کندتر و کندتر شد. هزینه تکمیل این پروژه که در ابتدا ۱.۵ تریلیون دلار تخمین زده شده بود، تاکنون مرتب افزایش یافته و مشکلات اقتصادی و نگرانی در مورد امکان اجرایی شدن آن باعث شد تا در بودجه سال آتی عربستان سعودی بودجه ای برای نئوم در نظر گرفته نشود.

در ابتدا پیش بینی شده بود نئوم برای اسکان ۱.۵ میلیون نفر تا سال ۱۴۱۹ ظرفیت داشته باشد، اما پیش‌بینی‌ها به سرعت تغییر کرد و این رقم به تنها حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر رسید. طول کلی شهر نیز به ۲.۵ کیلومتر کاهش یافت. این مشکلات از عوامل اقتصادی و عملیاتی ناشی می‌شود که باعث شد ایده تکمیل خط آهن نئوم هم در بحبوحه اخراج‌ و تعدیل نیروها و کاهش بودجه‌ کنار گذاشته شود.از سال گذشته و با توجه به کاهش نیروی کار و نیز کوتاه شدن طول پروژه، تردیدهایی در مورد اینکه آیا شهر نئوم آنطور که قرار بود باشد، ساخته خواهد شد، شکل گرفت. در نهایت توقف تخصیص بودجه به نئوم حداقل به معنای به تعویق افتادن طولانی مدت اجرای آن است. به گزارش وال استریت ژورنال، طبق یک حسابرسی داخلی که اسفند سال قبل به هیئت مدیره نئوم ارائه شده، ساخت و ساز برای تکمیل این شهر حداقل ۵۵ سال طول خواهد کشید و هزینه نهایی این پروژه به ۸.۸ تریلیون دلار خواهد رسید که ۲۵ برابر بیشتر از بودجه سالانه عربستان سعودی است.

قرار بود نئوم پاسخ عربستان سعودی به دبی باشد، شهری آینده‌نگر که قدرت فناوری و نفت را نشان می‌دهد. اما در حال حاضر، این شهر با میلیاردها دلار هزینه بدون هیچ بازده واقعی، به یک شکست مالی بزرگ دیگر برای عربستان تبدیل شده است.

۵۸۵۸