آیا واقعاً میتوان جنسیت فرزند را انتخاب کرد؟

میخواهید دختر دار شوید؟ کافی است تا یک قاشق چوبی یا لباس بچه صورتی زیر تخت بگذارید؛ یا حتی در حین رابطه یک سکه در دهان خود قرار دهید؛ حداقل، این همان چیزی است که داستانهای قدیمی و باورهای عامیانه سالهاست پیشنهاد میکنند تا والدین بتوانند جنسیت فرزند خود را تحت تأثیر قرار دهند.
اکنون اما یک ترند جدید در شبکههای اجتماعی این ایده را دوباره زنده کرده و ادعا میکند پشت آن جنبه علمی نیز وجود دارد. با هشتگ #GenderSwaying، این روند دهها میلیون بازدید داشته و مادران در آن جزئیات تلاشهای پیچیده خود برای به دست آوردن فرزند پسر یا دختر دلخواهشان را به اشتراک گذاشتهاند. در یکی از کلیپها که بیش از ۱۱۵,۰۰۰ بار دیده شد، الکسیس برمنر، اینفلوئنسر، اعتراف میکند:
من واقعاً واقعاً واقعاً برای اولین فرزندمان دختر میخواستم. بنابراین قبل از تلاش برای بارداری، تحقیقات زیادی انجام دادم.
برمنر تصمیم میگیرد روش شِتلز را دنبال کند، نظریهای که در دهه ۱۹۶۰ توسط دکتر لندرام بروور شِتلز، متخصص زنان آمریکایی، توسعه یافت. شِتلز معتقد بود که زمانبندی رابطه جنسی با تخمکگذاری میتواند جنسیت کودک را تحت تأثیر قرار دهد و ادعا میکرد که اسپرمهای حامل کروموزوم Y (پسر) سریعتر حرکت میکنند، در حالی که اسپرمهای حامل کروموزوم X (دختر) کندترند اما طول عمر بیشتری دارند.

بر اساس این روش، زوجهایی که دختر میخواهند باید چند روز قبل از تخمکگذاری رابطه داشته باشند و کسانی که پسر میخواهند، باید روز تخمکگذاری رابطه برقرار کنند. این ایده باعث شکلگیری روشهای دیگری هم شده، مانند روش Babydust که توسط دکتر کاترین تیلور، میکروبیولوژیست آمریکایی، ایجاد شده و دارای یک انجمن فیسبوکی با بیش از ۵۵,۰۰۰ دنبالکننده است. دکتر تیلور ادعا میکند این روش ۸۷ درصد موفقیت دارد؛ اگرچه هیچ آزمایش بالینی برای اثبات آن انجام نشده است.
حتی اپلیکیشنهای باروری هم این روش را پذیرفتهاند. اپلیکیشن Fertility & Period Tracker از منطق شِتلز استفاده میکند تا «بهترین روزها» برای باردار شدن با پسر یا دختر را پیشنهاد دهد و هزاران بازخورد مثبت از مادرانی دارد که میگویند برایشان جواب داده است. نیکول شاملین، مادر سه فرزند، به حدود ۵۰,۰۰۰ دنبالکنندهاش در تیکتاک میگوید که بعد از دنبال کردن این توصیهها بالاخره دختر دار شده:
فکر میکنم در چرخهای که باردار شدیم، ما دو روز قبل از تخمکگذاری رابطه داشتیم.
او همچنین رژیم غذایی خود را تغییر داد و در هفته باروری از مکملهای کرنبری، منیزیم و کلسیم استفاده کرد، با این باور که این کار شانس زنده ماندن اسپرمهای پسر را کاهش میدهد. این موضوع با یک مطالعه هلندی در سال ۲۰۱۰ همخوانی دارد که نشان داد رژیم غذایی غنی از کلسیم و کمنمک باعث افزایش شانس بارداری با دختر میشود. انجمنها و فرومهای دیگر هم به زنان پیشنهاد میدهند برای داشتن دختر از غذاهای اسیدی و برای پسر از غذاهای قلیایی بهره ببرند تا pH واژن تغییر کند.

چرا نباید نوزادان را ببوسید؟ هشدار پزشکان درباره خطرات بوسیدن نوزاد
با این حال، متخصصان باروری میگویند هیچکدام از این روشها مؤثر نیستند. دکتر باسل واتار، متخصص غدد و استاد بالینی پزشکی تولیدمثل در دانشگاه انگلیا روسکین، میگوید:
روش شِتلز جدید نیست؛ از دهه ۱۹۶۰ وجود دارد. اما هیچیک از شواهد علمی از آن حمایت نمیکند.
او توضیح میدهد که اگرچه اسپرمهای X و Y ممکن است زیر میکروسکوپ متفاوت حرکت کنند، اما در عمل باعث هیچ تفاوتی نمیشوند:
لقاح در یک چشم بر هم زدن رخ میدهد. الگوی حرکت اسپرم اهمیتی ندارد، تا زمانی که تعداد کافی اسپرم به تخمک برسد.
در مورد رژیم غذایی نیز او تصریح میکند:
تغییر pH واژن در واقع تأثیری روی اسپرم ندارد. اگر pH واژن بیش از حد اسیدی باشد، میتواند اسپرمها را ضعیف یا از بین ببرد، اما این فقط روند بارداری را سختتر میکند؛ نه اینکه شانس داشتن یک جنسیت خاص را افزایش دهد.
در کشورهایی که انتخاب جنسیت قانونی است، از جمله بخشهایی از آمریکا، مکزیک، تایلند و قبرس، کلینیکهای IVF میتوانند با بیوپسی جنین، جنسیت آن را مشخص کنند.
یک تکنیک جدیدتر به نام میکروسورتینگ حتی میتواند اسپرمهای X و Y را قبل از لقاح جدا کند، اگرچه تنها در چند مرکز محدود در دسترس است. دکتر واتار میگوید:
خلاصه اینکه، کار زیادی نمیتوانید بکنید تا جنسیت فرزندتان را تغییر دهید مگر اینکه بخواهید برای IVF در خارج از کشور هزینه کنید.
زوجهایی که هنوز میخواهند این روشها را محک بزنند باید بدانند که محدود کردن رابطه جنسی در بازه باروری میتواند در واقع روند بارداری را به تأخیر بیندازد. ما توصیه میکنیم زوجها حداقل سه بار در هفته بدون محافظت رابطه داشته باشند تا شانس خود را افزایش دهند.
با این حال، این مسأله مانع نشد تا زنان در تیکتاک، موفقیتشان را به روش شِتلز نسبت دهند. جاسمین جکسون به دنبالکنندگانش میگوید که بعد از داشتن یک پسر، با پیروی از این روش دختر دار شده است. کارلی رومن که بیش از ۱۳۵,۰۰۰ دنبالکننده دارد، میگوید که او و شوهر متخصص زنانش از این روش برای داشتن دختر بعد از دو پسر استفاده کردند:
این روش برای ما جواب داد؛ البته که لزوماً پشتوانه علمی ندارد و برای همه جواب نمیدهد.
ما از زمان کافی برخوردار بودیم تا این روش را امتحان کنیم.
میل به تأثیرگذاری روی جنسیت فرزند چیز جدیدی نیست. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۷ نشان میدهد که نزدیک به یک چهارم مادران اعتراف کردهاند که اگر فرزندشان جنسیتی غیر از آنچه میخواهند داشته باشد، خیلی ناراحت میشوند.
زنان دو برابر بیشتر تمایل به داشتن دختر دارند، در حالی که پدران سه برابر بیشتر مایل به داشتن پسر هستند. برای برخی، تلاش برای تغییر جنسیت فرزند ممکن است تنها یک سرگرمی بیضرر به نظر برسد، اما برای برخی دیگر میتواند امید واهی ایجاد کند. دکتر واتار میگوید:
حرکت اسپرم در دستگاه تولیدمثل زن کاملاً مستقل از هر عامل دیگری است؛ هیچ غذا، رژیم غذایی یا دارویی نمیتواند آن را تحت تأثیر قرار دهد.