آیا دولت آماده است یارانه ۲۰ میلیون ایرانی را قطع کند؟ تصمیمات جدید بودجه‌ای، حاشیه‌ساز شده است.
تصمیمات جدید درباره واریز یارانه، آینده اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. با کسری ۱۲۳ هزار میلیارد تومانی در بودجه یارانه‌ها و احتمال حذف یارانه پردرآمدها، این سؤال مطرح است که آیا دولت می‌تواند به وعده‌های عدالت اقتصادی خود عمل کند یا خیر؟ مجلسی‌ها هم زنگ خطر بحران یارانه‌ها را به صدا درآورده‌اند.
طبق جدول زمان‌بندی یارانه‌ها، یارانه دهک های درآمدی اول تا سوم در روز ۲۵ آذر ۱۴۰۳ به حساب سرپرستان خانوار واریز و ساعت ۲۴ آن روز قابل برداشت است.
همچنین یارانه نقدی دهک‌های چهارم تا نهم در روز ۳۰ آذر واریز و از ساعت ۲۴ آن روز قابل برداشت است. اما واریز مستمری تمامی مستمری بگیران کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ۲۰ آبان خواهد بود و این افراد زودتر مستمری خود را دریافت خواهند کرد.
سال‌هاست که بسیاری از مشمولان دریافت یارانه و کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند که یارانه افراد پردرآمد حذف و اعتبار آن به دهک‌های پایین جامعه اختصاص یابد. اما آیا این اقدام امکان‌پذیر است؟
در حال حاضر از میان ۸۱ ایرانی یارانه بگیر هر نفر ماهانه به صورت متوسط ۳۲۴ هزار تومان یارانه دریافت می‌کند و این مبلغ در طول یک سال ۳ میلیون و ۸۸۸ هزار تومان برای هر نفر است. مجموع کل یارانه نقدی پرداختی به دهک‌های مختلف یارانه بگیر، ۳۱۵ هزار میلیارد تومان است.
اگر دولت بخواهد یارانه ۱۰ میلیون از کل جمعیت یارانه بگیران را قطع کند و مبلغ آن را بین سایر دهک‌ها تقسیم نماید، یارانه افراد مشمول دریافت یارانه به صورت ماهانه ۵۰ هزار تومان افزایش می‌یابد و اگر یارانه ۲۰ میلیون نفر قطع شود، متوسط افزایش یارانه نقدی افراد مشمول حدود ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود.
مجلس خیال مردم را راحت کرد
با این وجود انجام چنین کاری در شرایط حاضر چندان امکان‌پذیر نیست زیرا بحث ناترازی سنگین بودجه هدفمندی یارانه‌ها مطرح است. نتایج بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که بودجه هدفمندی یارانه‌ها در سال گذشته با ناترازی سنگین ۱۲۳ هزار میلیارد تومانی روبه‌رو بوده و این موضوع هم بر بودجه دولت و هم بر بودجه شرکت‌های دولتی اثر منفی گذاشته است. بنابراین در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود که دولت با حذف یارانه افراد پردرآمد بخواهد مقداری از ناترازی بودجه هدفمندی یارانه‌ها را جبران کند و در حال حاضر تصمیمی برای اختصاص یارانه افراد پردرآمد به افراد کم درآمد نداشته باشد؛ همچنان که در روزهای اخیر اعلام شده مبلغ یارانه نقدی در بودجه سال ۱۴۰۴ تغییر نمی‌کند و مبلغ یارانه در سال آینده برای سه دهک اول ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود.
مهرداد گودرزوندچگینی، در تشریح جزئیات جلسه عصر امروز این کمیسیون با رئیس کل دیوان محاسبات، گفت: مسئولین دیوان محاسبات در جلسه این کمیسیون، گزارشی درباره مبحث هدفمندی یارانه‌ها ارائه کردند.
نماینده مردم «رودبار» در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه موعد زمانی این گزارش مربوط به ۷ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ بود، بیان کرد: مسئولین دیوان در این گزارش به میزان تحقق منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در موعد زمانی مذکور اشاره داشتند بر مبنای گزارش ارائه شده به نظر می‌رسد روند مناسبی در راستای تحقق منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در هفت ماه گذشته طی شده است. بنابراین ما امیدواریم این روند مناسب تا پایان سال منجر به تحقق کامل منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها شود.
وی تاکید کرد: از این رو به نظر نمی‌رسد هدفمندی یارانه‌ها کسری‌های خیلی زیادی داشته باشد. البته در بخش‌هایی بیش برآوردها منجر به مشکلاتی شده که نیاز به اصلاح دارد. با این حال پیش بینی ها در این بخش در حال تحقق است.
حذف یارانه نقدی افراد پردرآمد کی انجام می‌شود؟
طبق طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف شده است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به حذف یارانه خانوارهای غیر مشمول حمایت دولت اقدام کند. منظور از خانوارهای غیر مشمول حمایت دولت در واقع همان خانوارهای پردرآمد است.
در همین راستا به تازگی وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس خبر داده که برای حذف افراد پردرآمد از یارانه‌های نقدی یک آئین‌نامه در هفته قبل در دولت مطرح و بررسی شد و به تصویب رسید که هفته آینده ابلاغ می‌شود.
با توجه به سخنان احمد میدری احتمالاً فهرست افراد مشمول دریافت یارانه در ماه آبان دچار تغییر می‌شود و برخی افراد که تاکنون به طور متناوب یارانه نقدی دریافت کرده‌اند از فهرست مشمولان دریافت یارانه خارج خواهند شد.
با توجه به اینکه دولت فرمول و معیار مشخصی را برای شناسایی و تفکیک افراد پردرآمد از افراد با درآمد متوسط و افراد کم درآمد معین نکرده، به طور دقیق یا حتی تقریبی نمی‌توان پیش‌بینی کرد که یارانه چند هزار یا چند میلیون ایرانی در خطر حذف قرار گرفته و برای مشخص شدن این موضوع احتمالاً باید تا زمان واریز یارانه‌ها صبر کرد تا یارانه بگیران نتیجه تغییرات جدید را با دریافت یا عدم دریافت یارانه نقدی مشاهده کنند.
زمان واریز یارانه نقدی آذر ۱۴۰۳
طبق جدول زمان‌بندی یارانه‌ها، یارانه دهک های درآمدی اول تا سوم در روز ۲۵ آذر ۱۴۰۳ به حساب سرپرستان خانوار واریز و ساعت ۲۴ آن روز قابل برداشت است. همچنین یارانه نقدی دهک‌های چهارم تا نهم در روز ۳۰ آذر واریز و از ساعت ۲۴ آن روز قابل برداشت است. اما واریز مستمری تمامی مستمری بگیران کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ۲۰ آبان خواهد بود و این افراد زودتر مستمری خود را دریافت خواهند کرد.
مبلغ یارانه نقدی آذر ۱۴۰۳
در آذر ۱۴۰۳ همچون ماه‌های گذشته، یارانه بگیران دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان است. این مبلغ بدون هیچ کسری به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.